Dziś 25 października, na całym świecie smakosze makaronu obchodzą święto – Giornata Mondiale della Pasta, czyli Światowy Dzień Makaronu. I chociaż dzień taki celebrowany jest raz do roku, w wielu domach na całym świecie makaron stanowi częsty element posiłków. W zwiazku z tym, często pada pytanie – jaki makaron wybrać? W jaki sposób go przygotować? Czy makaron tuczy?
Z czym go łączyć? Chcąc wyjaśnić powyższe i nie tylko te zagadnienia, zapraszamy do zapoznania się
z ABC makaronu.
A – al dente – to najlepszy sposób przygotowania makaronu. Sam zwrot oznacza “na ząb”, jednak
w potocznym rozumieniu chodzi o makaron lekko twardy, sprężysty i z niewyczuwalnym posmakiem mąki. Aby uzyskać taki efekt, pod koniec gotowania najlepiej do garnka z makaronem dodać szklankę zimnej wody, co wpłynie na zahamowanie procesu szybkiego gotowania. A dlaczego al dente?
Po części z tradycji. W ten właśnie sposób Włosi najczęściej przygotowują swoją sztandarową potrawę. Ponadto, tak przygotowany makaron polecany jest osobom pragnącym zrzucić nadprogramowe kilogramy, ponieważ jest dłużej trawiony i tym samym dłużej daje uczucie sytości.
B – białko – zawartość białka w 100g makaronu białego to 10g. Jest to białko roślinne będące dobrym źródłem egzogennych aminokwasów.
C – cannelloni – jest to cylindryczny typ makaronu podawany zazwyczaj z farszem i zapiekany. Najczęściej stosowane są nadzienia ze szpinaku i różnych mięs z dodatkiem sosu pomidorowego lub beszamelowego. W Kataloni w dzień po Bożym Narodzeniu obchodzony jest Dzień Świętego Szczepana. Jedną z tradycyjnych potraw w trakcie uczty są właśnie dania z cannelloni.
D – durum – jest to twardy gatunek pszenicy uprawiany z przeznaczeniem do wyrobu makaronów.
Z pszenicy tej pozyskiwana jest mąka semolina, wykorzystywana w procesie produkcyjnym makaronów.
E – energia – makaron należy do produktów zbożowych. Stanowi bardzo dobre źródło energii dla organizmu, która pozyskiwana jest właśnie z węglowdanów. Zwałaszcza pełnoziarnisty jest bogaty
w węglowodany złożone, które przez dłuższy czas wykorzystywane są jako źródło energii.
F – fosfor – jeden ze składników mineralnych, który występuje w makaronach. Bierze udział między innymi w regulowaniu pracy serca, a także utrzymywaniu prawidłowego pH organizmu
i funkcjonowaniu błon komórkowych. Fosfor jest także składnikiem zębów, kości.
G – gluten – tradycyjny makaron produkowany jest mąki semoliny, która otrzymywana jest z pszenicy durum. Ten gatunek zboża jest bogaty w gluten. Osoby cierpiące na chorobę trzewną (celiakię) nie tolerują tej frakcji białkowej i powoduje ona u nich rozwój reakcji zapalnych. Niewykluczenie glutenu z diety chorego może prowadzić nawet do zaniku kosmków jelitowych. Na szczęście w sklepach są dostępne makarony bezglutenowe i osoby z celiakią także mogą celebrować dzisiejsze święto makaronu.
H – historia – nie jest do końca pewne dokładne pochodzenie makaronu. Chińczycy spożywali go już ponad 2000 lat p.n.e. Więc dlaczego makaron uważany jest za jedną z tradycyjnych potraw włoskich? Pszenica durum bardzo dobrze przyjęła się w tamtejszym klimacie i do dziś Włochy są największym jej producentem oraz wyrabianej z niej mąki – semoliny. Współcześnie we Włoszech jest dostępnych około 350 kształtów makaronu. Natomiast mieszkańcy słonecznej Italii spożywają około 26 kg makaronu na osobę rocznie.
I –indeks glikemiczny – makaron w zależności od gatunku oraz sposobu przygotowania charakteryzuje się różnymi wartościami IG. Wartość ta jest wyższa dla ciepłego, lekko rozgotowanego i jasnego makaronu. Natomiast przy wyborze pełnoziarnistego i przygotowanego al dente jest niższa i tak przygotowany makaron zaliczany jest do produktów o niskim IG. Także wraz z utratą ciepła wskaźnik maleje.
J – jakość – makaron makaronowi nie jest równy. Współcześnie dostępna jest bardzo szeroka gama makaronów, z pośród których niektóre z pewnością nie są godne tego miana. Mowa oczywiście
o produktach do błyskawicznego przygotowania, które są gotowe do spożycia po zalaniu gorącą wodą i odczekaniu kilku minut. Taki makaron zalega niestrawiony w żołądku przez kilka godzin, dając uczucie ciężkości i może przyprawiać o bóle brzucha. W żadnym wypadku nie powinien być mylony z długo osuszanym makaronem produkowanym z bogatobiałkowej mąki semoliny, który bogaty jest w szeroką gamę składników mineralnych (m. in. magnez, fosfor, cynk), których jeszcze wyższą zawartość posiadają makarony wyrabiane z dodatkiem mąki pełnoziarnistej.
K – kaloryczność – wartość ta jest zależna od kilku czynników takich jak długość gotowania, kształt makaronu czy jego rodzaj. Przeciętnie przyjmuje się jednak, że 100g suchego makaronu dostarcza około 360kcal, natomiast 100g makaronu ugotowanego zgodnie z zaleceniami producenta (czyli ani nie al dente ani nie rozgotowany) to około 120kcal. Należy jednak pamiętać, że 100g makaronu ugotowanego, to nie to samo 100g co przed obróbką termiczną. Makaron w procesie gotowania chłonie wodę i przez to, zwiększa swoją objętość od 2,5 do 3 razy (w zależności od kształtu).
L – lasagne – kolejny rodzaj makaronu, występujący w formie dużych cienkich płatów. Jest to jeden
z pierwszych znanych rodzajów makaronu. Może być przygotowywany zarówno w formie pieczonej jak i gotowanej. Lasagne to także określenie potrawy przygotowywanej z tego makaronu. Jej przygotowanie polega na przekładaniu kolejnych warstw sosem. Sprawdź nasz przepis.
Smakowitym akcentem zamykamy pierwszą z dwóch części ABC makaronu, a dziś wszystkich zapraszamy już do świętowania i życzymy Bon Appetit!
Klara Głaz – dietetyk