Rolą napoju izotonicznego jest wyrównanie stężenia płynów ustrojowych w organizmie i uzupełnienie składników mineralnych, których nam ubywa podczas długiego oraz intensywnego wysiłku fizycznego. Poleca się go sportowcom, ale także osobom, które prowadzą aktywny tryb życia. Dlaczego? Bo w porównaniu z wodą lepiej nawadnia organizm, uzupełnia witaminy i sole mineralne tracone wraz z potem. Jeżeli chodzi o wodę to owszem najszybciej dociera do krwiobiegu, ale napój izotoniczny dostarcza niezbędnej energii do kontynuowania treningu.
Czy istnieją powody nawadniania organizmu osoby aktywnej? Tak, ponieważ na skutek wysiłku fizycznego nasz organizm może ulec zaburzeniom m.in. funkcjonowania układu krążenia, procesów metabolicznych, osłabieniu, a w konsekwencji może dojść do udaru lub wyczerpania cieplnego. Według Australian Institute of Sport (AIS) osoba, której wysiłek trwa ponad 30 minut powinna spożywać ok. 800-1000ml płynów na godzinę w regularnych porcjach. Natomiast przy wysiłku powyżej 60 minut zaleca się picie napojów izotonicznych, aby dostarczyć przede wszystkim sodu, potasu i węglowodanów.
Jednym z najważniejszych składników napoju izotonicznego jest sód. Stoi na straży utrzymania odpowiedniego poziomu elektrolitów i wspomaga wchłanianie wody. Kolejny ważny składnik – potas, wspomaga funkcjonowanie układu mięśniowego i nerwowego oraz reguluje równowagę wodno-elektrolitową organizmu. Napój izotoniczny może być także wzbogacony o magnez i wapń.
Kolorowy zawrót głowy
Chyba każdemu z nas napoje izotoniczne kojarzą się z kolorową i słodzoną zawartością. Nic bardziej mylnego! Wiele napojów z tej grupy ma na celu przyciągnąć uwagę swoim wyglądem oraz poręczną butelką, żeby zmniejszyć czujność konsumenta na zawartość i skład. Kolor zawdzięczamy barwnikom zawartym w napoju, które z dobroczynnym wpływem na organizm niestety nie mają nic wspólnego. Mimo że prawo reguluję warunki oraz określa dopuszczalną ilość stosowania barwników, to i tak nie jesteśmy w stanie wyliczyć jakie jest łączne spożycie barwionych produktów. Negatywny wpływ barwników syntetycznych na nasz organizm polega na tym, że ulegają one rozpadowi na substancje rakotwórcze, a następnie kumulują się w naszych narządach wewnętrznych. Na substancje dodatkowe szczególnie muszą uważać osoby cierpiące na alergie, a także: niemowlęta, dzieci, osoby starsze, chore oraz kobiety w ciąży czy też karmiące.
A przecież głównym celem napoju izotonicznego powinna być poprawa wydolności fizycznej podczas wysiłku, kiedy to pocąc się tracimy cenne minerały. Niestety popyt na tego typu napoje powoduje, że półki sklepowe uginają się, a zdezorientowany klient wybiera produkt cieszący oko.
Jaki napój wybrać?
Przed doborem napoju izotonicznego najlepiej skontaktować się z dietetykiem lub trenerem. To on pomoże nam dobrać odpowiedni napój dostosowany do potrzeb organizmu i uprawianej aktywności fizycznej. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na: barwniki (błękit brylantowy, czerwień koszenilowa), substancje słodzące (aspartam), regulatory kwasowości (cytrynian sodu, potasu). Zastanawiający jest fakt, że błękit brylantowy został zakazany w niektórych krajach, a czerwień koszenilowa ma określone dzienne spożycie. Zostało ono ustanowione, aby kontrolować ilości substancji dodatkowych znajdujących się w produktach żywnościowych z racji tego, że spożywane w nadmiarze szkodzą. To powinno wzbudzić w nas nieufność do produktów zawierających wyżej wymienione substancje. Warto więc zapoznać się z etykietą napoju przed zakupem, aby uchronić się przed częstymi bólami głowy, wysypką, upośledzeniem prazy układu nerwowego, a nawet zaburzeniom pracy mózgu. Skoro sięgamy po tego typu napoje oznacza to, że naszym celem jest osiągnięcie jak najlepszych wyników w sporcie, a to zdobędziemy poprzez świadomy wybór bezpiecznych produktów. Dlatego jeśli na pierwszym miejscu stawiasz swoje zdrowie i nie chcesz pić napojów izotonicznych z chemicznymi dodatkami to zapoznaj się z jego domowym sposobem przygotowywania.
Domowy izotonik
Warto spróbować domowego sposobu na izotonik. Potrzebne składniki:
– woda (500ml)
– miód (2-3 łyżki)
– sok z cytryny (z połowy cytryny)
– szczypta soli
Najlepiej zostawić go noc. Następnego dnia można zabrać go ze sobą na trening. Polecam!
Barbara Krzewicka studentka Technologii Żywności i Żywienia Człowieka
- Klimek A., Grzelak A., Sportowiec odwodniony, sportowiec nawodniony – fakty i mity, Żywienie ludzi aktywnych, Warszawa 2013.
- http://www.farmacjaija.pl/zdrowie/suplementacja-diety/barwniki-zywnosc-atrakcyjna-syntetycznie.html
- http://adidas.bieganie.pl/2013/06/07/prawda-o-izotonikach/#
- http://www.dietaifitness.pl/2012/09/pijesz-izotoniki-dla-kogo-dobre.html
- http://www.pro-test.pl/article_article/5798,0/Test+napoj%C3%B3w+izotonicznych_W+pocie+czo%C5%82a.html
- http://www.akademiamaratonu.pl/dzial-glowne/dieta-2.php
- http://www.scienceweek.ie/features/archived-feature-articles/the-chemistry-of-sports-drinks.html