Wiecznie zielone drzewa grejpfrutowe osiągają wysokość nawet 15 metrów, grejpfruty rosną na gałązkach rozmieszczonych w gronach. Cytrusy te mają charakterystyczny słodko-gorzkawo-kwaśny smak, mocno orzeźwiający i bogaty w mnóstwo właściwości prozdrowotnych.
Grejpfrut – owoc cud
Cała otoczka stworzona wokół grejpfrutów może sprawiać wrażenie, że jest to owoc co najmniej zesłany przez bogów, owoc o wybitnie „magicznych” właściwościach. Faktycznie, szereg cech grejpfruta pozwala na nazwanie go owocem o szerokim spektrum działania, jednak nie jest on antidotum na wszystkie dolegliwości.
Właściwości i oddziaływanie na organizm
W owocach grejpfruta kryje się około 400 związków bioaktywnych. W większości grejpfruty składają się z wody, a w mniejszych ilościach z cukru, kwasów organicznych, witamin z grupy B, witaminy C, karotenów, flawonoidów i pektyn.
- Działanie przeciwutleniające
Wypijając szklankę soku z żółtego grejpfruta dostarczasz organizmowi około 80 mg witaminy C, natomiast z grejpfruta czerwonego około 45 mg witaminy C. Witamina C chroni Twoje tkanki przed działaniem wolnych rodników, reguluje ciśnienie krwi oraz co ważne, zmniejszy stężenie cholesterolu w jej surowicy, jeśli cierpisz na hipercholesterolemię, zwiększając tym samym stężenie HDL. Wykazuje dodatni wpływ na wchłanianie wapnia i żelaza i działa pozytywnie na skórę (oddziałując na produkcję kolagenu przyczynia się do utrzymania jej elastyczności).
Działanie antyoksydacyjne wykazują również bioflawonoidy. Związki te działają antykancerogennie, przeciwzapalnie, przeciwwirusowo. Grejpfruty, zwłaszcza czerwone zawierają w swoim składzie również likopen, karoten warunkujący jego zabarwienie. Likopen także działa antyoksydacyjnie, obniża ryzyko zachorowania na raka prostaty, płuc, piersi, nowotwory układu pokarmowego oraz białaczkę, zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia i układu nerwowego.
- Działanie regulujące stężenie cholesterolu we krwi
Funkcja ta należy głównie do pektyn grejpfruta, czyli do mieszanki węglowodanów znajdujących się w ścianach komórkowych roślin. Badania dr Jamesa Cerd’a wykonywane na Florydzie wykazały, że w przypadku osób mających wysoki poziom cholesterolu we krwi spożywających przez 4 miesiące 15g pektyn grejpfruta (w kapsułkach) odnotowano 8% spadek poziomu cholesterolu we krwi. U połowy badanych wzrosło stężenie cholesterolu HDL. W związku z tym, można stwierdzić, że grejpfrut obniżając poziom cholesterolu zapobiega chorobom serca, chroni tętnice przed chorobami i zmniejsza ryzyko miażdżycy.
- Działanie przeciwdrobnoustrojowe
Z literatury wynika, że grejpfruty zawierają związki o charakterze przeciwdrobnoustrojowym. Są to między innymi neral, geranial, linalol. Wyciągi z pestek grejpfruta stosowane są w sytuacjach zatrzymywania wzrostu bakterii w organizmie. Niektóre z gatunków grejpfruta wykazują działanie hamujące w stosunku do gronkowca.
- Działanie odchudzające
Składniki zawarte w grejpfrucie przyspieszą Twoją przemianę materii, wyregulują trawienie, pobudzą motorykę jelit, będą przeciwdziałać wchłanianiu toksycznych związków. Dodatkowo, grejpfruty ułatwią spalanie tłuszczów ze względu na obecność pewnego enzymu. Jednak nie zostało to dokładnie potwierdzone naukowo. Charakteryzują się niską kalorycznością i stosunkowo niskim poziomem węglowodanów, dlatego też polecane są w diecie cukrzyków.
Dieta grejpfrutowa
Nazwa diety wskazuje, że jest ona oparta na spożywaniu grejpfrutów. Założeniem jest spożywanie trzech posiłków i dwóch przekąsek każdego dnia. Dodatkiem do każdego z posiłków powinny być grejpfruty. Kategorycznie zakazane jest spożywanie potraw smażonych, czerwonego mięsa, soli i tłuszczu. Do diety włącza się pieczywo pełnoziarniste, drób, ryby. Twórcy tej diety zalecają by stosować ją maksymalnie do dwóch tygodni, zapewniając, że już tak krótki okres zapewni oczekiwane rezultaty.
Dieta grejpfrutowa nie jest racjonalnie zbilansowaną dietą. Brak odpowiednich proporcji między składnikami pokarmowymi może przyczynić się do rozregulowania metabolizmu. Nawet w przypadku, kiedy pozbędziesz się kilku nadprogramowych kilogramów, po zakończonej diecie i powrocie do żywienia sprzed diety wszystko wróci do pierwotnego stanu – efekt jojo. Dieta grejpfrutowa zakłada eliminację tłuszczu, skutkuje to zmniejszeniem dowozu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Obserwuje się również niską podaż cynku i NNKT, w konsekwencji skutkiem diety może być nie tylko ubytek masy ciała, ale również zmęczenie, osłabienie odporności, zaburzenie gospodarki cholesterolem, rozdrażnienie, apatia, pogorszenie stanu skóry, włosów i paznokci.
Warto również wspomnieć o litogennych właściwościach grejpfrutów. Spożycie 240 ml dziennie tego soku grejpfrutowego powoduje wzrost ryzyka wystąpienia kamicy nerkowej o około 40%. Niska podaż błonnika przy zwiększonym spożyciu produktów będących źródłem białka może wzmagać zaparcia, rozwój hemoroidów, a co gorsza nowotwór jelita grubego.
Ocena diety grejpfrutowej nie może być oceną obiektywną. Właściwości grejpfruta spożywanego kilka razy w tygodniu faktycznie mają korzystny wpływ na organizm. Nie może on jednak być podstawą diety. Szybkie odchudzanie nie da długotrwałych efektów.
Kluczem do sukcesu i trwałego zrzucenia zbędnych kilogramów, a także utrzymania prawidłowej masy ciała jest racjonalna, zbilansowana dieta. Zachęcamy do zapoznania się ze smacznym grejpfrutowym przepisem z naszej strony internetowej.
Małgorzata Panek -dietetyk
Aleksandra Świder – studentka Żywienia Człowieka i Oceny Żywności
1. Belter A., Giel-Pietraszuk. M., Oziewicz S., Chomczyński P., Barciszewski J., Likopen – występowanie, właściwości oraz potencjalne zastosowanie, http://www.postepybiochemii.pl/pdf/4_2011/372-380.pdf, 22.03.2016
2. Cerda J.J., The role of grapefruit pectin in health and disease, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2376446/pdf/tacca00089-0250.pdf, 22.03.2016
3. Lebiedzińska A., Czaja J., Petrykowska K., Szefer P., Soki i nektary owocowe źródłem witaminy C, http://www.ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2012/3/390-396.pdf, 22.03.2016
4. Majewska M., Czeczot H., Flawonoidy w praktyce i terapii, www.ptfarm.pl/pub/File/FP/5_2009/11%20%20flawonoidy.pdf, 22.03.2016
5. PORÓWNANIE BIOSTATYCZNYCH WŁAŚCIWOŚCI MIĄŻSZÓW WYBRANYCH OWOCÓW CYTRUSOWYCH Steinka I., Porównanie biostatyczne właściwości miąższów wybranych owoców cytrusowych, www.ptfarm.pl, 22.03.2016
6. Szajdek A., Borowska J., Właściwości przeciwutleniające żywności podchodzenia roślinnego
7. Świniarski P.P., Profilaktyka kamicy nerkowej, http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2464, 22.03.2016