Dieta wątrobowa- co jeść a czego unikać?

Gabinet lekarski opuściłeś z zaleceniem rezygnacji z używek oraz wdrożenia diety wątrobowej. Zapewne ciekawi Cię, na czym ma polegać dieta wątrobowa. Czy masz opierać swoje posiłki na wątróbce lub innych podrobach? Czy nowa dieta będzie wymagała od Ciebie samodyscypliny i rezygnacji z ulubionych potraw? Jeśli czytasz ten artykuł, świetnie trafiłeś- rozwiejemy wszelkie Twoje obawy i wątpliwości!



Dieta wątrobowa- skąd ta nazwa?

W środowisku medycznym, mianem diety wątrobowej określana jest dieta lekkostrawna z ograniczeniem tłuszczu. Jeśli więc Twoja wizja diety wątrobowej wiązała się ze zjadaniem ogromnych ilości podrobów, możesz odetchnąć z ulgą.
Dietę lekkostrawną z ograniczeniem tłuszczu możesz stosować nie tylko wtedy, gdy Twoja wątroba nie domaga. Wdrażając zasady diety wątrobowej, z powodzeniem oszczędzisz chorą trzustkę, jelito grube, a także pozytywnie wpłyniesz na funkcjonowanie pęcherzyka żółciowego.



Regularność przede wszystkim!

Z pewnością już niejednokrotnie spotkałeś się z zaleceniem, by posiłki jadać regularnie, o stałych porach. Nie inaczej jest w przypadku, gdy chcesz oszczędzić chorą wątrobę. Ustalając swój plan żywieniowy, uwzględnij 5 posiłków, o niewielkiej objętości, które będziesz spożywać co 2-3 godziny. Dzięki temu odciążysz wątrobę i pozytywnie wpłyniesz na działanie przewodu pokarmowego.

Pamiętaj również o tym, by pierwszy posiłek spożyć najpóźniej godzinę po przebudzeniu, a ostatni na 2-3 godziny przed snem.



Lekkostrawna-czyli jaka?

Kwestia tolerancji poszczególnych produktów spożywczych jest indywidualna. Najważniejszą zasadą, jaką powinieneś kierować się podczas włączania lub wykluczania konkretnych pokarmów, jest słuchanie sygnałów, jakie wysyła Ci Twój organizm.

Unikaj tych produktów, które wywołują u Ciebie wzdęcia, biegunki, czy też dolegliwości bólowe, uczucie ucisku, bądź przepełnienia w żołądku. Najbardziej korzystne będą dla Ciebie produkty i potrawy przetworzone w jak najmniejszym stopniu- unikaj konserw, gotowych wędlin oraz produktów wędzonych. Zamiast smażyć i piec, gotuj w wodzie lub na parze, albo duś pomijając etap obsmażania.

Zupy zagęszczaj mlekiem, chudym twarożkiem lub jogurtem naturalnym. Stroń od ciężkich sosów, zwłaszcza na wywarach grzybowych lub mięsnych.

Należysz do słodyczoholików? Zamiast czekolady, drożdżówek, ciast z kremem i pączków, postaw na pieczone owoce, musy owocowe, samodzielnie przygotowywane galaretki lub kisiele owocowe, bądź biszkopty na bazie białek jaj.



Dbaj o higienę!

Zmieniona chorobowo wątroba może mieć problemy z wywiązywaniem się ze swoich obowiązków, do których należy również usuwanie toksyn z organizmu. Przygotowuj więc posiłki “na świeżo” i unikaj odgrzewania. Dbaj o to, by produkty, których używasz, były wysokiej jakości, ze sprawdzonego źródła.







Tłuszcz-przyjaciel, czy wróg?

Zdecydowanie powinieneś stronić od produktów obfitujących w tłuszcz. Tak, dobrze myślisz, chodzi o tłuste gatunki mięs, boczek i smalec.

Rozsmakuj się w chudym mięsie- drobiu, cielęcinie i chudej wołowinie. Zabaw się w masarza i samodzielnie przygotuj wędlinę. Wystarczy, że kawałek chudego mięsa natrzesz ziołami i ugotujesz na parze lub udusisz.

Wzbogać swój jadłospis w ryby morskie (dorsz, mintaj, morszczuk, łosoś).

Czy wiedziałeś, że tłuszcz znajduje się również w produktach nabiałowych? Wybieraj chude twarogi, jogurty naturalne oraz mleko krowie o zwartości tłuszczu 1,5-2%, a także mleko roślinne (migdałowe, owsiane, ryżowe). Unikaj natomiast pełnotłustego mleka i twarogów, serów topionych, żółtych oraz pleśniowych.

Pożądane w Twoim jadłospisie będzie masło oraz oliwa z oliwek, olej lniany i olej rzepakowy dodawane do potraw na surowo.



A co z jajkami?

Jeśli tolerujesz, możesz pozwolić sobie na zjedzenie całego jajka (z żółtkiem) ugotowanego na miękko, bądź w postaci lekko ściętej jajecznicy przygotowanej na parze.

W przypadku, gdy żółtko jest przez Ciebie źle tolerowane, przygotuj omlet lub jajecznicę na parze, na bazie białek.



Produkty zbożowe

W miarę możliwości wybieraj pieczywo graham, które jest bardziej wartościowe niż pieczywo z białej, oczyszczonej mąki. W Twoim jadłospisie nie powinno zabraknąć płatków owsianych, płatków orkiszowych oraz płatków jaglanych. Chcesz, by owsianka była lżej strawna? Zalej płatki wrzątkiem i odstaw do napęcznienia. Zadbaj również o to, by w Twoich posiłkach gościła kasza jaglana, biały ryż, a także drobny makaron, np. ryżowy.



Warzywa i owoce

Pamiętaj o zasadzie indywidualnej tolerancji poszczególnych warzyw i owoców. Wybieraj warzywa i owoce dojrzałe. Zwracaj uwagę na to, by nie nosiły śladów nadpsucia. Jeśli obawiasz się dolegliwości bólowych, początkowo możesz zajadać się warzywami gotowanymi oraz w postaci drobno startych surówek. Ogranicz spożycie warzyw kapustnych (kapusty, brukselki, brokułów), a także nasion roślin strączkowych (grochu, fasoli, soczewicy).
Owoce miksuj, piecz lub gotuj. Zdecydowanie unikaj owoców z syropów. Uważaj także na orzechy, które są produktami ciężkostrawnymi.



Alkohol- Twój największy wróg

Zapewne wiesz, że alkohol jest jednym z głównych winowajców, odpowiadających za uszkodzenia wątroby. Z tego powodu, bardzo ważne jest, aby całkowicie zrezygnować z jego spożywania. Twoja wątroba podziękuje Ci za abstynencję!



Bez soli smutna biesiada…?

Zarówno nadmiar soli, jak i spożywanie mocno przyprawionych potraw (głównie czosnkiem, ostrą papryką, pieprzem i octem), negatywnie wpływa na funkcjonowanie wątroby. Jeśli chcesz oszczędzić jej dodatkowej pracy i pozwolić na regenerację, wybieraj łagodne przyprawy, takie jak bazylia, rozmaryn, cynamon, sok z cytryny, koper, natka pietruszki oraz kminek. Bądź otwarty na nowe smaki- gwarantuję Ci, że szybko porzucisz nawyk dosalania każdej potrawy.
Zachęcam Cię również do wypróbowania ostropestu plamistego, jako przyprawy lub jako dodatku do owsianki. Ostropest plamisty jest rośliną, która chroni komórki wątrobowe przed szkodliwym działaniem alkoholu oraz toksyn. Ponadto wykazuje działanie antynowotworowe.



Pamiętaj, że dieta powinna być dostosowana indywidualnie do Twoich potrzeb. Opisane wyżej zalecenia mogą różnić się, w zależności od przyczyny, która doprowadziła do choroby wątroby, a także od Twojego obecnego stanu zdrowia. Nieodzownym krokiem w walce o zdrowie będzie zatem wizyta u dietetyka, który opracuje optymalną dla Ciebie wersję diety wątrobowej.


mgr dietetyki Marta Adamek