Antyoksydanty, zwane także przeciwutleniaczami są grupą związków chemicznych, które mają zdolność neutralizowania wolnych rodników. Te ostatnie tworzą się pod wpływem promieniowania ultrafioletowego, działania hormonów, zanieczyszczenia środowiska, stresu, spożywania niektórych pokarmów, palenia papierosów czy procesów starzenia. Wolne rodniki przyspieszają proces starzenie się skóry i organizmu, są przyczyną wielu chorób takich jak: zaćma, zapalenie stawów, cukrzyca, stwardnienie rozsiane, choroby serca, choroba Alzheimera czy choroby nowotworowe.
Przeciwutleniacze mogące naturalnie występować w organizmie stanowią nieliczną grupę tych związków. Dlatego też ważne jest dostarczanie antyoksydantów do organizmu wraz z pożywieniem lub pod postacią suplementów, takich jak: witaminy A, C, E, koenzym Q10, karotenoidy, selen, kwasy fenolowe i wiele innych. Antyoksydanty stanowią dla organizmu bazę niezbędną do walki z wolnymi rodnikami.
Jak działają przeciwutleniacze?
W grupie antyoksydantów na szczególną uwagę zasługują, występujące w warzywach i owocach polifenole. Ich najważniejszym działaniem biologicznym jest wychwytywanie wolnych rodników, odpowiedzialnych za procesy starzenia się skóry. Dodatkowo biorą one udział w syntezie kolagenu oraz wzmacniają naczynia krwionośne. Przypuszcza się, że polifenole mogą mieć działanie antyseptyczne. Prowadzone są badania nad ich rolą w hamowaniu rozwoju różnych drobnoustrojów chorobotwórczych, jak wirusy, bakterie, grzyby. Duże możliwości wykorzystania polifenoli daje ich zdolność do hamowania aktywności enzymów wspomagających rozwój nowotworów, w organizmie człowieka. Związki polifenolowe mają duże znaczenie w profilaktyce blisko 60 chorób, wśród których wyróżnia się choroby układu krążenia, cukrzycę czy chorobę Alzheimera.
Antyoksydanty w żywności.
Jabłka, jagody, cebula, brokuły, a nawet czekolada i czerwone wino, to źródła antyoksydantów w diecie. Niezwykle cennym produktem bogatym w przeciwutleniacze jest zielona herbata. Zawarte w niej flawonole, zapewniają blisko sześciokrotnie wyższe właściwości antyoksydacyjne niż herbata czarna. Zatem, aby jak najdłużej cieszyć się pełnym zdrowiem warto wzbogacić dietę w produkty dostarczające antyutleniaczy. Należą do nich oleje roślinne, zboża, owoce, warzywa, zioła, przyprawy, kawa, herbata oraz inne produkty pochodzenia roślinnego. Oleje szczególnie bogate są w tokoferole, tokotrienole, fosfolipidy. W owsie i otrębach z ryżu możemy znaleźć różne pochodne ligniny, w owocach i warzywach witaminę C, flawonoidy, karotenoidy, w przyprawach i ziołach – bogactwo związków fenolowych.
Jednym ze sposobów zapewniających dobre zdrowie, samopoczucie i urodę jest odpowiednia dieta. Powinna być bogata w antyoksydanty pochodzące z naturalnych produktów. Dlatego też już dziś spójrz przychylnym okiem na owoce, warzywa, zioła i przyprawy!
Agata Janczy – dietetyk