Dlaczego tak ważne jest prawidłowe tempo przyrostu masy ciała w trakcie ciąży?
Twój prawidłowy sposób odżywiania, jak również optymalny przyrost masy ciała w trakcie ciąży, oddziałuje bezpośrednio na stan zdrowia Twojego Dziecka. Warunkuje nie tylko stan odżywienia podczas życia płodowego, ale również wagę urodzeniową, a także ma wpływ na masę ciała w wieku dorosłym i ewentualne wystąpienie wielu chorób. Badania dowodzą, że nadmiar energii dostarczany z pokarmem w trakcie ciąży sprzyja wystąpieniu w dzieciństwie i później w życiu dorosłym nadwagi i otyłości. Wykazano, że zarówno zbyt wysoka jak i zbyt niska masa urodzeniowa może powodować pojawienie się u Twojego Dziecka w wieku dorosłym chorób dietozależnych, takich jak miażdżyca, nadciśnienie, cukrzyca.
Ważna jest nie tylko ilość energii dostarczana z pożywieniem w czasie ciąży, ale również pokrycie zapotrzebowania pod względem ilościowym i jakościowym na składniki odżywcze: białko, węglowodany, tłuszcze, a także niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, składniki mineralne oraz witaminy. Niedożywienie jakościowe, czyli niedoborowa w składniki odżywcze dieta, może powodować niedorozwój łożyska, tym samy niedożywienie Twojego Dziecka w czasie życia płodowego, dystrofię wewnątrzmaciczną i przedwczesny poród, które to czynniki bezpośrednio przyczyniają się do zwiększonej umieralności wśród niemowląt, a także występowania wad rozwojowych, w tym opóźnionego rozwoju umysłowego, jak również zwiększone ryzyko wystąpienia chorób infekcyjnych i alergicznych (na skutek zaburzeń w funkcjonowaniu układu immunologicznego).
Ile powinnaś przybrać na wadze w trakcie ciąży?
Ilość kilogramów, które powinnaś zyskać w trakcie ciąży jest uwarunkowana Twoją wyjściową masą ciała. Kobiety rozpoczynające ciążę z należną masą ciała powinny przybrać około 12-13 kilogramów, jeśli Twoja masa ciała na początku ciąży jest zbyt niska, masz prawo nawet do 16 dodatkowych kilogramów, natomiast w przypadku nadwagi i otyłości przyrost wagi powinien być mniejszy: około 9-10 kilogramów. Jeśli zbyt wolno przybierasz na wadze w trakcie ciąży lub wręcz dochodzi u Ciebie do spadku masy ciała, przede wszystkim powinnaś zgłosić się do swojego lekarza prowadzącego, który oceni prawidłowość rozwoju Twojego Dziecka. Pomocne będzie również ustalenie prawidłowo zbilansowanej diety. Po poradę zgłoś się do dietetyka, który oceni Twój jadłospis i przyrost masy ciała. Wskaże produkty dozwolone i niezalecane w trakcie ciąży oraz zbilansuje indywidualnie dla Ciebie dietę, zachowując odpowiednie proporcje pomiędzy poszczególnymi składnikami odżywczymi, a także zapewni odpowiednią podać składników mineralnych i witamin. Na takiej wizycie dowiesz się również ile kilogramów powinnaś przybierać w poszczególnych trymestrach ciąży.
Jedzenie „za dwoje”, czyli o ile zwiększa się Twoje zapotrzebowanie energetyczne w poszczególnych trymestrach ciąży.
W pierwszym trymestrze ciąży Twoje zapotrzebowanie na energię praktycznie nie ulega zmianie, natomiast w II i III trymestrze zwiększa się o 300-500 kcal na dobę. To ile energii powinnaś dostarczać w trakcie ciąży zależy również od Twojej wyjściowej masy ciała, czyli od stanu ożywienia oraz aktywności fizycznej, w tym również od rodzaju wykonywanej pracy zawodowej.
Dla zobrazowania 300kcal stanowi: 70g chleba żytniego (2 małe kromki) z dodatkiem 40g polędwicy z indyka (2 plastry) i 1/3 średniej papryki. Jest to również porcja 50g ryżu brązowego (1/2 torebki) ze 100g dorsza i jedną łyżeczką oliwy z oliwek. Trzystu kilokalorii dostarczy Ci również 150g jogurtu naturalnego z 50g musli i jednym jabłkiem. Tyle dodatkowo powinnaś zjeść w ciągu całego dnia. Po rozłożeniu przedstawionych ilości produktów na 5 posiłków, okazuje się że nie ma aż tak znacznego zwiększenia spożycia w poszczególnych posiłkach. Czyli mitem jest, że w trakcie ciąży powinnaś jeść i przytyć za dwoje!
Dla korzyści zdrowotnych Twoich i Twojego Dziecka znormalizuj masę ciała przed planowanym zajściem w ciążę!
Jeśli planujesz ciążę zadbaj o to by Twoja masa ciała i stan odżywienia były prawidłowa jeszcze przed poczęciem. Ważna jest nie tylko Twoja waga, ale również skład ciała, czyli prawidłowe proporcje pomiędzy zawartością tkanki tłuszczowej, masy kostno-mięśniowej i wody w Twoim organizmie. Zgłoś się do doświadczonego dietetyka, który oceni Twoją masę i skład ciała i pomoże dobrać odpowiednią dietę, jeśli istnieje konieczność normalizacji Twojej wagi.
Pamiętaj! Bezwzględnie zasięgnij porady dietetyka, jeśli musisz stosować w trakcie ciąży dietę eliminacyjną np. w przebiegu alergii.
Monika Frank – Dietetyk
Źródła: „Żywienie dzieci w zdrowiu i chorobie”, pod red. Prof. M. Krawczyńskiego. Wydawnictwo HELP-MED. Kraków 2008., „Żywienie niemowląt zdrowych i chorych”, A. Dobrzańska. Wydawnictwo SGGW. Warszawa 2003