Insulinooporność jest to stan w którym komórki organizmu człowieka są mniej wrażliwe na działanie insuliny, co powoduje negatywne zmiany w regulacji stężenia glukozy we krwi. Obniżenie odpowiedzi komórek na ten hormon, organizm niweluje poprzez podwyższenie poziomu insuliny. Długotrwająca i nieleczona hiperinsulinemia może doprowadzić do rozwoju cukrzycy, stłuszczenia wątroby, otyłości, a także zaburzać prawidłowe funkcjonowanie pozostałych narządów.
Leczenie insulinooporności
Postępowanie w tej jednostce chorobowej jest wielokierunkowe i obejmuje następujące działania:
- odpowiednio dostosowana dieta
- aktywność fizyczna, która pomoże regulować metabolizm węglowodanów
- w niektórych przypadkach wymagana jest farmakoterapia (pod kontrolą lekarza)
Wpływ aktywności fizycznej na gospodarkę węglowodanową
Podejmowanie aktywności fizycznej pozytywnie wpływa na stężenie glukozy we krwi. Jest to spowodowane tym, iż główny substrat energetyczny mięśni to właśnie glukoza. Podczas pracy komórki tkanki mięśniowej wykorzystują ten cukier prosty, który został zmagazynowany w postaci glikogenu, a także dostarczany jest z wątroby. Poprzez wysokie zapotrzebowanie pracujących mięśni na energię, wpływają one na obniżenie stężenia glukozy we krwi, a tym samym decydują o ilości wytwarzanej insuliny. W praktyce, każda aktywność fizyczna prowadząca do zmniejszenia trzewnej tkanki tłuszczowej będzie skutkować obniżeniem poziomu glukozy we krwi oraz poprawi wrażliwość komórek na insulinę. Redukcja masy ciała oraz podejmowane ćwiczenia są czynnikami, które powodują zmniejszenie wydzielanej insuliny przez komórki β trzustki.
Ciekawy naszych innych artykułów? Zapisz się na newsletter!
Dlaczego pomimo ciężkich ćwiczeń masa ciała nie spada?
Za to odpowiada kortyzol. Jest to hormon wydzielany w sytuacji, w której potrzeba dużej ilości energii. Podwyższony poziom kortyzolu powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi. Z kolei duża zawartość glukozy we krwi wraz ze zmniejszoną wrażliwością komórek na insulinę skutkują odkładaniem się nadmiaru energii w postaci tkanki tłuszczowej. Z tego powodu ważnym jest, aby dobrać odpowiedni rodzaj aktywności fizycznej.
Zalecany wysiłek fizyczny
Uprawianie sportu jest jedną z przyczyn obniżenia stężenia glukozy we krwi oraz poprawy insulinowrażliwości, jednak po zaprzestaniu wykonywania ćwiczeń odpowiedź komórek na insulinę maleje. Z tego powodu bardzo ważnym jest, aby wysiłek fizyczny był wykonywany regularnie. Dodatkowo tylko aktywność fizyczna o małej intensywności i trwająca krótko nie powoduje obniżenia stężenia tego hormonu we krwi. Badania dowodzą, iż przy takim samym czasie trwania wysiłku, większa intensywność niż umiarkowana tylko w niewielkim stopniu zwiększa redukcję poziomu ilości insuliny. Z kolei bezpośrednią przyczyną nasilającą spadek poziomu tego hormonu jest wydłużenie czasu trwania aktywności fizycznej.
Najlepszym rodzajem aktywności fizycznej w celu prewencji i leczenia insulinooporności są ćwiczenia o charakterze aerobowym (tlenowym). W takim wysiłku triacyloglicerole są głównym źródłem energii, co skutkuje redukcją tkanki tłuszczowej. Dodatkowo, taki rodzaj ćwiczeń będzie powodował poprawę insulinowrażliwości poprzez łatwiejszy dostęp insuliny do komórki mięśniowej. Konsekwencją takiego działania jest większy pobór glukozy do mięśni i zmniejszenie jej stężenia we krwi.
Praktyczne wskazówki
Podejmowana aktywność fizyczna nie powinna być zbyt wyczerpująca, optymalnie zaleca się wysiłek o umiarkowanej intensywności. Najlepszymi rodzajami ćwiczeń będą spacery, jazda na rowerze, pływanie, nordic walking, orbitrek. Zaleca się, aby aktywność fizyczna odbywała się codziennie i trwała około 40 minut.
Bibliografia:
- Keshel TE, Coker RH. Exercise Training and Insulin Resistance: A Current Review. Journal of obesity & weight loss therapy. 2015, 1-16.
- Aktywność fizyczna w insulinooporności