Tyle słyszy się o coraz częściej pojawiających się alergiach. Co to takiego?
Wg Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej o nietolerancji (inaczej alergii) mówimy, gdy nasz organizm reaguje nieprawidłowo w zetknięciu z czynnikiem, który (w normalnej dawce) tolerują osoby zdrowe. W nieprawidłową reakcję zaangażowany może być nasz układ odpornościowy, który określony składnik naszego pożywienia zaczyna traktować jak patogen, czyli cząstkę mu zagrażającą. Innym typem nietolerancji jest nietolerancja nieimmunologiczna, spowodowana najczęściej brakiem enzymu trawiącego daną substancję pokarmową.
Jak to się dzieje, że dochodzi do reakcji alergicznej?
W alergii immunologicznej wszystko zaczyna się, od nadaktywności układu odpornościowego. Organizm alergika wytwarza zbyt dużo przeciwciał, których zadaniem jest obrona organizmu przed zagrożeniem z zewnątrz. W zdrowym organizmie kiedy przeciwciała napotykają patogen, przyczepiają się do jego powierzchni, znakując go i niejako pokazując komórkom żernym układu odpornościowego, że należy go zniszczyć. W organizmie alergika przeciwciała są wytwarzane w zbyt dużych ilościach, a ich nadmiar powoduje, że zaczynają znakować zdrowe komórki, w wyniku czego układ odpornościowy niszczy własne tkanki. Dotyka to między innymi ścian jelita, które jest naturalną barierą, oddzielającą jałowe wnętrze organizmu od treści jelitowej. Jelito staje się przepuszczalne dla bakterii, wirusów, ale także dla niestrawionych resztek pokarmu, które mogą przenikać do krwi, a wraz z nią do różnych narządów, również do mózgu. Choć same w sobie zasadniczo nie są niebezpieczne, ich nietypowa lokalizacja sprawia, że układ odpornościowy traktuje je jako zagrożenie i stara się je zwalczyć. To właśnie przez reakcje obronne układu immunologicznego alergik odczuwa nieprzyjemne dolegliwości, które pojawiają się w różnym czasie po kontakcie z alergenem, takie jak zmęczenie, wysypka, biegunka itp.
W przypadku nietolerancji nieimmunologicznej reakcja alergiczna powstaje, gdy do układu pokarmowego dostanie się alergen. Z powodu braku odpowiedniego enzymu, pozostaje on niestrawiony, podrażniając ściany jelita i powodując np. biegunkę.
Co może być alergenem?
Reakcję odpornościową może wywoływać dosłownie wszystko. Do poradni alergicznych zgłaszają się osoby uczulone na pyłki różnych roślin, sierść zwierząt, kurz, czy roztocza. Często alergenami się substancje występujące w produktach spożywczych: laktoza, gluten, a nawet alkohol. Wtedy konieczne jest wykluczenie tych substancji z diety. Niestety coraz częściej zdarza się, że u danej osoby wykrywa się kilka różnych alergii.
Jakie mogą być objawy reakcji alergicznych?
Zetknięcie alergika z alergenem może powodować cały szereg różnych objawów. Nie są one specyficzne i często zdarza się, że lekarze nie potrafią właściwie zdiagnozować zgłaszającego się do nich pacjenta. Nietolerancja pokarmowa może wiązać się z zaburzeniem procesów trawienia, skutkującymi bólem brzucha, biegunką, wymiotami oraz spadkiem masy ciała. Pojawiają się też problemy skórne: pokrzywka, atopowe zapalenie skóry. Do najmniej specyficznych objawów należą bole głowy, zmęczenie. Rozpoznanie alergii jest bardzo trudne, gdyż nie istnieją miarodajne testy potwierdzające.
Jak szybko mogą pojawiać się objawy reakcji alergicznych?
Czas po jakim pojawia się reakcja alergiczna, zależy od rodzaju nietolerancji. Zdarza się, że do reakcji alergicznej dochodzi szybko, do dwudziestu minut od kontaktu z patogenem, mówimy wtedy o nietolerancji typu I, przy której reakcja układu odpornościowego jest określana mianem anafilaktycznej. Obejmuje przeważnie skórę, spojówki, górne i dolne drogi oddechowe lub śluzówkę przewodu pokarmowego. Alergenami rzadko są substancje występujące w pokarmie, najczęściej to pyłki, jad owadów, leki czy szczepionki. Ponieważ reakcja zachodzi szybko, w przypadku kontaktu alergika z alergenem trudno ją zatrzymać, czy zapewnić mu fachową pomoc medyczną, przez co może się on zakończyć tragicznie. Dlatego osoby cierpiące na ten rodzaj alergii powinny zawsze mieć przy sobie leki na wypadek wystąpienia reakcji alergicznej, np. adrenalinę.
Bywa jednak, że stan zapalny uaktywnia się dopiero po kilku godzinach od kontaktu z alergenem. Mówimy wtedy o nietolerancji typu III. Taka reakcja występuje bardzo często w alergii pokarmowej, po zjedzeniu produktu, na który jesteśmy uczuleni.
Zdarzają się również reakcje alergiczne, występujące po kilku dniach od zetknięcia z alergenem. Są to jednak rzadkie przypadki.
Jeśli cierpisz na alergię pokarmową, wymagającą stosowania odpowiedniej diety, której ułożenie sprawia Ci problem, zgłoś się do poradni Mój Dietetyk. Nasz specjalista z wieloletnim doświadczeniem żywienia alergików, skomponuje jadłospis dostosowany do Twoich potrzeb oraz udzieli praktycznych porad i wyjaśni Twoje wątpliwości, związane z alergią. Zapraszamy na stronę: http://wroclaw.mojdietetyk.pl/!