Światowy Dzień Nerek
Hasło, które w tym roku przyświeca Światowemu Dniu Nerek to „Nerki starzeją się dokładnie tak jak Ty”. Niestety świadomość odnośnie chorób nerek oraz roli jaką pełnią one w naszym organizmie, jest ciągle mała. Jednak warto wiedzieć, że rola ich nie ogranicza się jedynie to produkcji moczu. Jak powiedział prof. Homer Smith “Kości mogą ulegać złamaniu, mięśnie zanikowi, gruczoły mogą próżnować, nawet mózg może zapaść w sen nie powodując bezpośredniego zagrożenia życia. Jeśli jednak nerki zawiodą, to nie przeżyją ani kości, ani mięśnie, gruczoły ani mózg”.
Jaką rolę pełnią nerki?
Do głównych zadań nerek zalicza się oczyszczanie organizmu z toksycznych produktów przemiany materii, wydalanie nadmiaru wody oraz minerałów, utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej oraz regulacja ciśnienia krwi. Dodatkowo nerki biorą udział w wytwarzaniu licznych substancji, jak erytropoetyna biorących udział w procesie tworzenia krwi oraz wpływają na układ kostny poprzez produkcję witaminy D3.
Jak na co dzień dbać o nerki?
Żeby oba organy odpowiednio funkcjonowały i mogły sprawnie uczestniczyć w wielu procesach metabolicznych warto o nie dbać każdego dnia. Kluczowe jest przestrzeganie kilku zasad jak unikanie oziębienia okolic nerek, regularne korzystanie z toalety, przestrzeganie higieny intymnej oraz wykonywanie kontrolnych badań moczu i krwi. Jest to tak ważne, ponieważ funkcjonowanie nerek zostaje zaburzone na skutek chorób dróg moczowych takich jak: kamica nerkowa, przewlekła niewydolność nerek oraz nowotwory. Nie ulega wątpliwości, że przestrzeganie powyższych zasad jest pomocne w zachowaniu zdrowia, jednak by zadbać kompleksowo o nasze nerki, warto również zwrócić uwagę na to jak komponujemy nasze codzienne jadłospisy.
Co jeść by nerki były zdrowe?
Z dietetycznego punktu widzenia dietą odpowiednią dla nerek jest dieta racjonalna i zrównoważona. Wystarczy jeśli będziemy przestrzegać zasad zdrowego żywienia i będziemy unikać szkodliwych nawyków, nasze nerki będą dłużej prawidłowo funkcjonowały.
- Warto zwrócić uwagę czy w naszej diecie jest odpowiednia ilość płynów. Zalecane są wody mineralne średniozmineralizowane. Na etykiecie powinniśmy szukać informacji dotyczącej zawartości minerałów między 500-1000 mg/L.
- Warto ograniczyć częste spożywanie mocnych kaw, herbat oraz słodkich napojów gazowanych. Jeśli zaś chodzi o piwo i jego lecznicze właściwości, powinniśmy pamiętać, że piwo jest napojem alkoholowym i Instytut Żywności i Żywienia zaleca jego spożywanie z umiarem, nie powinno się przekraczać ilości 2 drinków dziennie.
- Zdrowie nerek zapewni również spożywanie ograniczonej ilości białka pochodzącego z mięsa i jego przetworów, serów i jaj. Niestety w Polsce produkty te są często spożywane stanowiąc dodatkowe obciążenie dla nerek. Nadmiar białka np. w diecie Dukana przyczynia się do niewydolności nerek wśród osób stosujących tę dietę.
- Warto również zwrócić uwagę na ilość używanej soli. Istotne jest ograniczenie jej spożycia. Sól znajdziemy nie tylko w solniczce, ale również w wysokoprzetworzonych produktach żywieniowych, szczególnie w produktach w puszkach, wędzonych oraz kwaszonych.
Dieta w chorobach nerek
Wśród wielu chorób układu moczowego, każda z nich ma swoje oddzielne zalecenia żywieniowe. W przypadku kamicy warto się przyjrzeć produktom bogatym w szczawiany jak szczaw, szpinak, botwiny, buraki, śliwki itp. Zaś w przewlekłej niewydolności nerek uwaga jest koncentrowana na białku, płynach, produktach zawierających duże ilości fosforu, potasu i sodu. W każdym przypadku dieta jest konstruowana indywidualnie przy współpracy lekarza i dietetyka.
Justyna Kondratowicz – Dietetyk
- Pachocka L 2010, Choroby nerek (w:) Praktyczny podręcznik dietetyki. Red. Gawęcki J. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 293-302
- http://swiatowydziennerek.org/
- http://www.izz.waw.pl/pl/strona-gowna/5-aktualnoci2/aktualnoci2/175-ywienie-w-chorobach-ukadu-moczowego
- https://www.kidney.org/atoz/atozTopic_Nutrition-Diet.cfm
- http://nkdep.nih.gov/resources/eating-right-508.pdf
- http://www.kidney.org/atoz/pdf/international/Polish/11-50-1605_FAI_PatBro_NutritionAndCKD_3-5_Pharmanet_Polish_June08_HR.pdf