Na śniadanie jajecznica na boczku, na obiad konkretny kawał mięsa lub tłustej ryby z warzywami, w międzyczasie orzechy brazylijskie, sałatka z awokado, tran, a na kolacje kiełbasa z dzika…o co chodzi?
Dieta nisko węglowodanowa ma długą historię. Już w V wieku p.n.e Herodot w odniesieniu do Króla Perskiego sformułował stwierdzenie o negatywnym wpływie pszenicy na długość życia ludzkiego. W XIX wieku William Banting, chcąc uporać się ze swoimi problemami, zastosował się do zaleceń lekarza, laryngologa notabene, który to kategorycznie zakazał spożywania pieczywa, piwa, cukru i ziemniaków. Ku wielkiemu zdziwieniu Banting stracił 30kg, a także odzyskał umiejętność schodzenia po schodach przodem (wcześniej z powodu sporej nadwagi po schodach schodził tylko i wyłącznie tyłem). Kolejne lata to przede wszystkim potwierdzanie tezy o dobroczynnym wpływie diety nisko węglowodanowej, przyczyniły się do tego m.in. takie postaci, jak: Wolfgang Lutz, Robert C. Atkins, Jan Kwaśniewski, Włodzimierz Ponomarenko.
Czym więc jest dieta Low Carb?
Dieta Low Carb w praktyce oznacza ograniczenie spożycia produktów bogatych w węglowodany proste, jak i złożone, na rzecz większego spożycia tłuszczów. Ogranicza się produkty zawierające cukier rafinowany (bye bye ciasta, ciasteczka, torty, torciki), skrobię, produkty zbożowe, tj. pieczywo, makarony, kasze, słodkie napoje i wiele innych. W związku z tym organizm czerpie energię z metabolizmu tłuszczu, a nie z metabolizmu węglowodanów.
Ale zaraz, zaraz… przecież tłuszcz jest szkodliwy?
Żyjemy w tym przekonaniu dziesiątki lat, jest to pogląd już nieaktualny, związany z postępem badań naukowych i zwiększeniem świadomości świata medycyny. Do obalenia tłuszczowego mitu przyczynia się teoria związana z insuliną. Otóż, co dzieje się w twoim organizmie po spożyciu pączka z lukrem? Odpowiedź jest prosta, następuje wzrost stężenia poziomu glukozy we krwi, do akcji wkracza trzustka i hormon zwany insuliną, która to ma złagodzić „niebezpieczeństwo”. Duże stężenie insuliny w surowicy krwi związane jest z robieniem zapasów, oznacza to, że insulina odpowiedzialna jest za wprowadzanie tłuszczu do komórek tłuszczowych. Wniosek? Spożyte węglowodany przyczyniają się do zwiększenia masy ciała. Dodatkowo automatycznie na myśl nasuwa się fakt, że stale wysoki poziom insuliny hamuje wykorzystanie zgromadzonego tłuszczu. Dzieje się tak, dlatego, że insulina nie dopuszcza do działania glukagonu, który to odpowiada za wykorzystanie tłuszczu z magazynów. Z kolei dziesiątki badań przeprowadzonych w ostatnich latach całkowicie zmieniają punkt widzenia w odniesieniu do tłuszczów.
Z której strony ugryźć LOW CARB?
Dieta nisko węglowodanowa może okazywać się szalenie kontrowersyjna w stosunku do aktualnych zaleceń m.in. IŻŻ. Zaktualizowana piramida żywienia zaraz po warzywach i owocach zaleca spożywanie produktów zbożowych i kasz. Mija się to zupełnie z ideą diety Low Carb. Zwłaszcza, że stosując się do zaleceń proponowanych w piramidzie dzienne spożycie węglowodanów jest na poziomie ok. 300g. W diecie Low Carb spożycie węglowodanów ogranicza się do poziomu 100g na dobę lub nawet do 50g. Są to poziomy bardzo niskie, nierzadko prowadzące do stanów ketogenicznych, niedoborów witamin i składników mineralnych, osłabienia organizmu, rozregulowania układu hormonalnego, problemów ze skórą. Wydaje się, że poziomem o wiele bezpieczniejszym i łagodniejszym dla organizmu będzie poziom medium carb, czyli spożycie około 150g węglowodanów dziennie. Taki limit węglowodanowy zapewni optymalne spalanie tkanki tłuszczowej, a także zapobiegnie negatywnym skutkom ograniczenia węglowodanów, jakim są na przykład spadki energii w ciągu dnia. Wspomniany poziom nie spowoduje rozregulowań w organizmie osoby stosującej dietę ubogą w węglowodany, przeciwnie poprawi jakość zdrowia i życia.
Kto może stosować dietę nisko węglowodanową?
- osoby chorujące na cukrzycę,
- Osoby chcące zrzucić kilka nadprogramowych kilogramów,
- Osoby z chorobami układu krążenia.
Potwierdzono naukowo, że dieta nisko węglowodanowa ma korzystny wpływ na profil glikemiczny u cukrzyków II typu. Pozwala na kontrolę glikemii przy jednoczesnym ograniczeniu leków. W 2009 roku M. Hession i współpracownicy przeprowadzili badania porównawcze między dietą nisko węglowodanową a dietą nisko tłuszczową. Wykazano, że znaczną przewagą w kwestii odchudzania, jak i profilaktyki chorób układu krążenia charakteryzuje się dieta nisko węglowodanowa.
Przed rozpoczęciem diety nisko węglowodanowej zalecane jest zasięgnięcie opinii specjalisty, ponieważ nieumiejętnie prowadzona dieta Low Carb może przynieść więcej szkód niż korzyści. Zwłaszcza w przypadku cukrzycy, samodzielne wprowadzenie diety przy równoczesnym stosowaniu lekarstw może mieć negatywne konsekwencje. Należy pamiętać, że reakcja organizmu na stosowane bodźce jest indywidualną kwestią każdego człowieka, dlatego też różne mogą być efekty diety u poszczególnych osób.
A kto nie może?
Low Carb nie jest zalecane dla sportowców, zwłaszcza w przypadku budowania masy mięśniowej oraz w przypadku sportów o wysokiej intensywności. Zdecydowanie dieta Low Carb nie nadaje się dla osób borykających się z chorobami nerek czy wątroby.
Dieta nisko węglowodanowa uważana jest za jeden z najlepszych systemów żywieniowych. Jadłospisy Low Carb są proste, nieskomplikowane, nie wymagają ponadprzeciętnych umiejętności kulinarnych, a komponowanie i przygotowywanie posiłków nie zajmuje dużo czasu. Low Carb z jednej strony daje szybkie efekty, z drugiej natomiast odstępstwa od diety mogą doprowadzić do zupełnie odwrotnych efektów niż te zamierzone.
http://www.lowcarb.ca, 25.02.2016.
A. J. Nordmann, A. Nordmann, M. Briel, U. Keller, W. S. Yancy, B. J. Brehm, H. C. Bucher, Effects of Low-Carbohydrate vs Low-Fat Diets on Weight Loss and Cardiovascular Risk Factors http://www.iub.edu/~k536/articles/diet/low%20fat%20reivew%20Nordamann.pdf, 25.02.2016.
A. Adam-Perrot , P. Cliftonand F. Brouns, Low-carbohydrate diets: nutritional and physiological aspects http://www.colorado.edu/intphys/Class/IPHY3700_Greene/pdfs/discussionEssay/F08Articles/AdamPerrotReview2006.pdf, 25.02.2016.
Bueno NB, de Melo IS, de Oliveira SL, da Rocha Ataide T., Very-low-carbohydrate ketogenic diet v. low-fat diet for long-term weight loss: a meta-analysis of randomised controlled trialshttp://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23651522 , 25.02.2016.
M. Hession , C. Rolland , U.Kulkarni , A. Wise, J. Broom, Systematic review of randomized controlled trials of low-carbohydrate vs. low-fat/low-calorie diets in the management of obesity and its comorbidities..http://proteinpower.com/drmike/wp-content/uploads/2010/09/Meta-analysis-of-low-carbohydrate-diets.pdf, 25.02.2016.
Wi. S. Yancy, M. Foy, A. M. Chalecki, M. C Vernon and E. C Westman, A low-carbohydrate, ketogenic diet to treat type 2 diabetes. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1325029/, 25.02.2016
W. Pogozelski , N. Arpaia , S.Priore, The metabolic effects of low-carbohydrate diets and incorporation into a biochemistry course. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21638552, 25.02.2016.
C.Tissa Kappagoda, Dianne A. Hyson, Ezra A ., Low-carbohydrate–high-protein dietsIs there a place for them in clinical cardiology?, http://content.onlinejacc.org/article.aspx?articleid=1133010#LC-HPdietsandweightloss, 25.02.2016