W Baby-Led Weaning u dziecka zostaje pominięty etap podawania rozdrobnionego pokarmu łyżeczką natomiast stosuje się podawanie jedzenia „do ręki”, od początku okresu uzupełniającego okresu karmienia. Stopniowo odchodzi się od mleka matki lub mleka modyfikowanego na rzecz rozszerzania diety dziecka. W Polskim tłumaczeniu, metodę BLW możemy przetłumaczyć również jako „Bobas lubi wybór”, taki tytuł nosi książka wydawnictwa Mamania, opisująca powyższą metodę.
Kiedy można wprowadzać nowe smaki w diecie niemowlaka?
Rozszerzanie diety dziecka powinno nastąpić nie wcześniej niż przed 4 miesiącem życia i nie później niż po zakończeniu 6 miesiąca życia. Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPHAGAN) oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zalecają wprowadzanie uzupełniających produktów w diecie dziecka, nie wcześniej niż przed ukończeniem 17 tygodnia i nie później niż po ukończeniu 26 tygodnia życia, dotyczy to zarówno dzieci karmionych piersią jak również mlekiem modyfikowanym. Rozpoczęcie wdrażania nowych produktów warunkuje stan fizjologiczny dziecka, to znaczy: dziecko samodzielnie potrafi siadać, kontroluje ruchy głowy i szyi, można zaobserwować ciekawość dziecka wkładania małych przedmiotów do ust. UWAGA – Wprowadzanie nowych produktów w diecie dziecka przed rozpoczęciem 4 miesiąca życia zwiększa ryzyko alergii i otyłości.
Nowe smaki w diecie niemowlaka
Wprowadzając nowe smaki u dziecka, nie należy na początku miksować kilku produktów na raz. Pozwólmy dziecku poznać każdy smak po kolei, co jaki ma smak, a następnie wprowadźmy połączenia kilku smaków. Pokrycie zapotrzebowania energetycznego przez mleko matki wynosi:
- 0 – 6 miesięcy – 100%
- 6 – 12 miesięcy – 50%
- 12 – 24 miesięcy – 30%
Pomijając metodę BLW, nowe smaki wprowadzamy na początku w postaci przetartego pokarmu, w przeciągu 4 – 6 miesiąca. Już od 7 miesiąca można ze spokojem wprowadzać posiekane drobno kawałki mięsa, gotowanych warzyw i owoców. Przy założeniu prawidłowo zbilansowanej diety w rodzinie, od 12 – 24 miesiąca życia, dziecko może spożywać pokarmy z rodzinnego stołu.
Jakie są zalety metody BLW?
- dziecko czerpie przyjemność z jedzenia od pierwszego posiłku
- samo wybiera co chce zjeść z dostępnych produktów
- poznaje jedzenie wszystkimi zmysłami
- uczy się radzić sobie z różnymi konsystencjami, poznaje technikę odgryzania i przeżuwania, co warunkuje odpowiedni rozwój zgryzu oraz aparatu mowy
- nabiera pozytywnego nastawienia do jedzenia
- uczy się pewności siebie
Jakie są wady metody BLW?
- dziecko uczy się samodzielnie odgryzać kawałki pokarmu, grozi to zakrztuszeniem, musi być nieustannie kontrolowane przez rodzica
- dziecko oswojone już z wkładaniem nowych produktów do ust, może częściej sięgać po niejadalne, niebezpieczne produkty
- specjaliści obawiają się niedoboru kalorycznego oraz żelaza w diecie i zakrztuszenia się dziecka
- nie oszukując się, po każdym posiłku będziemy mieli mały bałagan do posprzątania:)
Metoda BLISS, co to?
W 2015 roku Cameron i wsp. przeprowadzili badanie dotyczące Baby-Led Introduction to SolidS (BLISS). to zmodyfikowana forma BLW, która ma na celu ograniczanie zakrztuszenia się dziecka podczas jedzenia. Badanie miało charakter pilotażowy (badano 23 dzieci), które podzielone na grupę stosującą BLW i grupę BLISS.
Główne założenia metody BLISS to:
- proponowanie dziecku produktów do samodzielnego spożycia (tak jak w metodzie BLW)
- w każdym posiłku ma się znajdować co najmniej jeden produkt o wysokiej zawartości żelaza
- w każdym posiłku ma się znajdować co najmniej jeden produkt o wysokiej wartości energetycznej
- proponowanie produktów dostosowanych do rozwoju dziecka, zmniejszających ryzyko zakrztuszenia się
Uczestnicy należący do grupy BLISS otrzymali wskazówki dotyczące żywienia, do których zobowiązani byli się stosować. Były to:
- produkty bogate w żelazo: lista produktów, takich jak: wołowina, ciecierzyca (w różnej formie), jagnięcina, kleik ryżowy wzbogacany żelazem
- produkty wysokoenergetyczne – lista produktów obejmowała większość produktów z wyjątkiem zdecydowanej większości owoców i warzyw, klarownych zup, chrupek ryżowych
- produkty o podwyższonym ryzyku zakrztuszenia, lista produktów, takich jak: surowe warzywa (marchew, seler), jabłko, różnego rodzaju chrupki (ryżowe, kukurydziane), drobne suszone owoce, borówki, groszek, kukurydza, parówki.
Jakie były różnice?
Rodziny stosujące BLW oraz rodziny z grupy BLISS jadły każdy posiłek przy wspólnym stole. Grupa BLISS proponowała więcej produktów bogatych w żelazo i wysokoenergetycznych, produkty były bardziej zróżnicowane niż w BLW. Ponieważ było to badanie pilotażowe, nie obejmowało dużej grupy dzieci, decyzja wyniku o zróżnicowaniu mogła nie zależeć od danej grupy, a od preferencji rodzica, jakie produkty zaproponował dziecku. Odnośnie krztuszenia się, w obu grupach zaobserwowano taką samą ilość zakrztuszeń u dzieci, były to najczęściej jabłko i winogrona. Poza tym, że produkty były bardziej bogate w żelazo oraz o wyższej kaloryczności w grupie BLISS, nie można stwierdzić, że przy stosowaniu metody BLW występuje więcej zakrztuszeń u dzieci.
Podsumowanie
W literaturze wciąż istnieje luka w tematyce metody BLW, dowodów odnośnie krztuszenia się dzieci czy niedoborów składników pokarmowych oraz składników mineralnych czy witamin.
Jako dietetyk, uważam, że poznawanie jedzenia wszystkimi zmysłami przez dziecko jest bardzo dużą zaletą przemawiającą za BLW. Dziecko samo decyduje, ile zje i co zje, uczy się różnych konsystencji, kolorów jedzenia, każdego smaku z osobna. Istnieje ryzyko zakrztuszenia się, należy zwracać uwagę na to, co podajemy dziecku i w jakiej formie.
Zuzanna Wieła
dietetyk
Bibliografia:
- Cameron S.L., Taylor R.W.: Development and pilot testing of Baby-Led Introduction to SolidS – a version of Baby-Led Weaning modified to address concerns about iron deficiency, growth faltering and choking. BMC Pediatr. 2015 Aug 26;15(1):99
- Sue Reeves: Baby-led weaning. Nutrition Bulletin, 2008;33(2), 108-110
- Beal J.S.: Baby-led weaning. MCN, 2016;41(6);373
- ESPGHAN Committee on Nutrition: Agostoni C., Decsi T., Fewtrell M., Goulet O.,Kolacek S., Koletzko B., Fleischer Michaelsen K., Moreno L., Puntis J., Rigo J., Shamir R. :Complementary Feeding: A Commentary by the ESPGHAN Committee on Nutrition. J Pediatr Gastr Nutr, 2008;46, 99-100