Czy gochujang jest zdrowa?
Gochujang to koreańska, fermentowana pasta z papryczek chilli, ryżu (często kleistego), soi oraz soli, niekiedy z dodatkiem syropu ryżowego lub słodu jęczmiennego. Fermentacja wzmacnia smak umami, częściowo rozkłada skrobię i może zwiększać biodostępność niektórych związków. Papryczki dostarczają kapsaicyny o działaniu termogenicznym i przeciwzapalnym, a śladowe ilości białka i mikroelementów wynikają z udziału soi. To jednak przyprawa, a nie samodzielny posiłek – jej wartość zależy głównie od dodatków i ilości.
Kluczowe ograniczenie to sód: łyżka pasty potrafi zawierać setki miligramów soli, co przy częstym użyciu może podbijać ciśnienie i utrudniać kontrolę obrzęków. W wielu wersjach pojawia się też cukier lub syrop ryżowy podnoszący kaloryczność. Mimo fermentacji, gotowy produkt zwykle nie jest istotnym źródłem żywych kultur – procesy obróbki i wysoka zawartość soli ograniczają ich przeżywalność. Osoby wrażliwe na ostre przyprawy mogą doświadczać zgagi czy zaostrzenia objawów refluksu; u niektórych wystąpią reakcje na histaminę z produktów fermentowanych.
Na co uważać? Alergeny: soja jest składnikiem podstawowym, a część marek zawiera gluten (słód jęczmienny, pszenica). Czytaj etykiety, wybieraj wersje bezglutenowe i z niższą zawartością sodu/cukru. Jeśli kontrolujesz masę ciała lub gospodarkę węglowodanową, unikaj obfitego dosładzania marynat; kapsaicyna nie „zneutralizuje” nadmiaru kalorii.
Jak używać rozsądnie? Traktuj gochujang jako akcent smakowy: 1–2 łyżeczki na porcję dania. Łącz z produktami o wysokiej gęstości odżywczej – warzywami, pełnoziarnistymi zbożami, tofu, jajami lub chudym mięsem – by rozcieńczyć ładunek sodu. Do sosów dodawaj cytrus, ocet ryżowy, czosnek, imbir i niewielką ilość oleju sezamowego, co pozwala ograniczyć cukier. Dla osób z nadciśnieniem: wybieraj wersje „lower sodium” i kontroluj całodzienny bilans soli. W ciąży i przy chorobach przewodu pokarmowego zwiększaj ostrożnie, obserwując tolerancję. Gochujang najlepiej sprawdza się jako element zróżnicowanej kuchni – intensywny w smaku, używany oszczędnie.