W przeciwieństwie do wielu modnych diet eliminacyjnych (np. restrykcyjnych diet wysokobiałkowych czy monodiet), klasyczny model diety wolumetrycznej nie wyklucza żadnej pełnowartościowej grupy pokarmów. Pozwala na spożywanie zarówno węglowodanów, białek, jak i tłuszczów, lecz w odpowiednich proporcjach i z naciskiem na ich jakość oraz objętość posiłków. Jadłospisy układane według zasad diety objętościowej są zróżnicowane, dobrze zbilansowane pod względem odżywczym i opierają się głównie na naturalnych produktach. Dzięki temu dieta wolumetryczna uchodzi za bezpieczną metodę redukcji masy ciała, która dodatkowo pomaga wykształcić zdrowe nawyki żywieniowe na przyszłość.
Ten sposób odżywiania zdobył uznanie dietetyków i ekspertów żywieniowych na całym świecie. Dieta wolumetryczna od lat zajmuje wysokie pozycje w rankingach najlepszych diet odchudzających – eksperci cenią ją za skuteczność, brak negatywnego wpływu na zdrowie oraz łatwość stosowania na co dzień. Wielu specjalistów podkreśla, że może to być nie tyle krótkotrwała “dieta cud”, co długoterminowy styl życia sprzyjający utrzymaniu prawidłowej wagi.
Główne założenia diety wolumetrycznej
Podstawą diety wolumetrycznej jest koncepcja gęstości energetycznej pożywienia. Termin ten oznacza ilość kilokalorii przypadających na określoną masę produktu (najczęściej w przeliczeniu na 100 g). Dr Barbara Rolls podzieliła produkty spożywcze na cztery grupy właśnie według ich gęstości kalorycznej. Poniżej przedstawiono ten podział:
- Bardzo niska gęstość energetyczna: mniej niż 60 kcal w 100 g produktu.
- Niska gęstość energetyczna: od 60 do 150 kcal na 100 g.
- Średnia gęstość energetyczna: 150–400 kcal w 100 g.
- Wysoka gęstość energetyczna: powyżej 400 kcal na 100 g produktu.
Najważniejsze założenie diety wolumetrycznej to wybieranie żywności z pierwszych dwóch grup i spożywanie jej w praktycznie nieograniczonych ilościach, przy jednoczesnym mocnym ograniczeniu produktów z grupy trzeciej oraz eliminacji z jadłospisu produktów z grupy czwartej. Mówiąc prościej – należy spożywać przede wszystkim to, co ma dużo objętości i mało kalorii, umiarkowanie korzystać z produktów o średniej kaloryczności, a unikać wszystkiego, co dostarcza bardzo dużo kalorii w małej porcji.
Aby skutecznie stosować dietę objętościową, warto przestrzegać kilku podstawowych zasad. Przede wszystkim posiłki powinny być spożywane regularnie – przyjętym standardem jest jedzenie 5 posiłków dziennie, mniej więcej co 3 godziny. Taki rozkład (śniadanie, obiad, kolacja oraz dwie lekkie przekąski między nimi) zapobiega nadmiernemu uczuciu głodu i ułatwia kontrolę apetytu. Każdy posiłek powinien zawierać porcję produktów o bardzo niskiej lub niskiej gęstości energetycznej. Dzięki temu może być on obfity objętościowo, niosąc uczucie sytości, a jednocześnie niezbyt kaloryczny.
Istotne jest również odpowiednie komponowanie potraw pod względem jakościowym. Dieta wolumetryczna kładzie nacisk na wysoką zawartość wody i błonnika w posiłkach. Warzywa i owoce – bogate w wodę, błonnik oraz witaminy – stanowią bazę większości dań. W każdym posiłku warto też uwzględnić źródło chudego białka (np. drób, ryby, nabiał odtłuszczony lub rośliny strączkowe), co dodatkowo zwiększa sytość i pomaga zachować masę mięśniową podczas odchudzania. Z kolei zawartość tłuszczu w potrawach powinna być niewielka – najlepiej unikać dodawania do potraw masła, śmietany czy nadmiaru oleju, a niezbędne do smaku niewielkie ilości tłuszczu (np. łyżeczka oliwy) dodawać głównie na zimno do gotowych dań.
Dieta wolumetryczna wymaga również zwrócenia uwagi na techniki przygotowywania posiłków. Preferowane jest gotowanie w wodzie lub na parze, pieczenie, grillowanie czy duszenie bez dodatku tłuszczu zamiast smażenia na głębokim oleju. Unika się też ciężkich sosów na bazie śmietany czy zasmażek z mąki – zupy i sosy zagęszcza się raczej poprzez miksowanie warzyw lub dodatek przecieru pomidorowego, niż mąką czy tłustą śmietaną. Doprawianie potraw ziołami, przyprawami, czosnkiem, sokiem z cytryny czy octem jest jak najbardziej wskazane, ponieważ podnosi walory smakowe bez dodawania kalorii. Należy natomiast ograniczyć nadmierne solenie potraw – dieta zawiera już dużo naturalnych produktów, które mają własny smak, a niższa zawartość soli sprzyja zdrowiu (m.in. pomaga obniżyć ciśnienie krwi).
Podsumowując, struktura diety wolumetrycznej opiera się na regularnym jedzeniu sycących, niskokalorycznych posiłków bogatych w warzywa, owoce i inne produkty o niskiej gęstości energetycznej. Nie ma konieczności skrupulatnego liczenia kalorii, jednak najważniejsze jest świadome wybieranie odpowiednich jakościowo składników i unikanie tzw. „pustych kalorii”. Taki model żywienia nie tylko pozwala ograniczyć podaż energii i schudnąć, ale także dostarcza organizmowi dużo witamin, minerałów i błonnika, dzięki czemu sprzyja ogólnemu zdrowiu.