Główne założenia diety Dukana
Podstawą diety Dukana jest zwiększenie udziału białka w codziennym menu przy drastycznym zmniejszeniu ilości węglowodanów (szczególnie cukrów i skrobi) oraz tłuszczów. Taki rozkład makroskładników wymusza na organizmie czerpanie energii głównie z zapasów tkanki tłuszczowej, a jednocześnie białko zapewnia uczucie sytości i pomaga chronić mięśnie przed utratą. Ważną cechą tej diety jest brak ścisłego limitu kalorycznego – nie ma konieczności ważenia porcji czy liczenia kalorii, o ile spożywa się tylko dozwolone produkty. Autor diety zaleca ponadto wypijanie co najmniej 1,5 litra wody dziennie oraz codzienną umiarkowaną aktywność fizyczną (np. 20–30 minut spaceru) w celu wsparcia metabolizmu. Unikatowym elementem jest codzienne spożywanie otrębów owsianych (około 1,5–3 łyżki dziennie zależnie od etapu) – otręby dostarczają błonnika, który poprawia trawienie i zwiększa uczucie sytości.
Dieta Dukana składa się z czterech kolejnych faz, z których każda pełni odrębną rolę w procesie odchudzania i stabilizacji wagi:
- Faza I – uderzeniowa (atak): najbardziej restrykcyjny początkowy etap, trwający zazwyczaj od 2 do 5 dni (maksymalnie do 7–10 dni, w zależności od wyjściowej nadwagi). W tym okresie spożywa się wyłącznie produkty białkowe o bardzo niskiej zawartości tłuszczu. Dozwolone jest chude mięso, drób bez skóry, ryby, owoce morza, jaja oraz odtłuszczony nabiał – bez żadnych dodatków węglowodanowych ani tłuszczowych. Taki „atak” białkowy ma na celu szybkie uruchomienie procesu spalania tkanki tłuszczowej i stanowi mocny bodziec motywacyjny, ponieważ już w ciągu pierwszych kilku dni można zaobserwować znaczny spadek masy ciała (częściowo z powodu utraty wody).
- Faza II – naprzemienna: etap kontynuacji redukcji wagi, który trwa aż do osiągnięcia zamierzonej masy ciała. W fazie naprzemiennej do czystych dni proteinowych włącza się dni, podczas których oprócz białka spożywane są również warzywa niskoskrobiowe. Stosuje się schemat przeplatanych dni: np. jednego dnia same proteiny (jak w fazie uderzeniowej), następnego dnia proteiny + dozwolone warzywa, i tak na zmianę. Warzywa muszą być niskowęglowodanowe (zielone i nieskrobiowe), takie jak sałata, ogórek, brokuły czy pomidory. W tej fazie tempo chudnięcia jest nieco wolniejsze niż w uderzeniowej, ale nadal stabilne – organizm wciąż znajduje się w deficycie węglowodanów, więc spala zapasy tłuszczu, a dodatkowy błonnik z warzyw poprawia perystaltykę jelit.
- Faza III – konsolidacji (utrwalenia): jej celem jest zapobieżenie efektowi jo-jo i stopniowe przyzwyczajenie organizmu do normalnego sposobu odżywiania po okresie odchudzania. Czas trwania fazy konsolidacji zależy od liczby zrzuconych kilogramów – na każdy utracony 1 kg wagi przewiduje się 10 dni tego etapu (np. utrata 5 kg = około 50 dni konsolidacji). W trakcie fazy III do codziennego jadłospisu ostrożnie dodawane są produkty, które wcześniej były zakazane: jedna porcja owoców dziennie (oprócz bardzo słodkich owoców jak banany, winogrona, czereśnie czy mango), dwie kromki pełnoziarnistego pieczywa dziennie, niewielka ilość żółtego sera lub innego tłustszego nabiału (około 40 g na dobę), a także 1–2 porcje produktów skrobiowych na tydzień (np. makaron razowy, ryż brązowy lub ziemniaki). Co ważne, faza konsolidacji dopuszcza również tzw. „uczty” – dwa razy w tygodniu można pozwolić sobie na posiłek zawierający dowolne ulubione potrawy spoza listy dozwolonych (np. deser lub danie z normalnej kuchni), jednak z zachowaniem umiaru i bez dokładek. Pozostałe posiłki w ciągu tygodnia nadal opierają się na chudym białku, warzywach oraz małych dodatkach nowych produktów zgodnie z powyższymi limitami.
- Faza IV – stabilizacji: to ostatni, dożywotni etap diety Dukana, mający na celu utrzymanie wypracowanej masy ciała. Na tym etapie nie ma już sztywnej listy dozwolonych i zakazanych pokarmów – praktycznie można powrócić do normalnego, zróżnicowanego odżywiania. Istnieją jednak trzy podstawowe zasady, których należy przestrzegać trwale: po pierwsze, jeden ustalony dzień w tygodniu (np. czwartek) powinien pozostać dniem czysto proteinowym, wzorowanym na jadłospisie z fazy uderzeniowej (tzw. „białkowy czwartek”). Po drugie, należy w dalszym ciągu spożywać 3 łyżki otrębów owsianych dziennie, aby zapewnić sobie błonnik i wspomagać uczucie sytości. Po trzecie, nie można rezygnować z regularnej aktywności fizycznej – ruch pomaga utrzymać wagę i korzystnie wpływa na zdrowie. Przestrzeganie tych reguł stabilizacji ma zapobiec ponownemu przybieraniu na wadze po zakończeniu diety i umożliwić utrzymanie szczupłej sylwetki na stałe.