Czym jest dieta Cambridge?

Dieta Cambridge to restrykcyjny, bardzo niskokaloryczny program odchudzania (VLCD – Very Low Calorie Diet). Polega on na zastąpieniu tradycyjnych posiłków gotowymi produktami Cambridge Weight Plan, takimi jak koktajle w proszku, zupy i batony. Klasyczna wersja tej diety dostarcza zaledwie około 400–800 kcal na dobę, co pozwala na szybką redukcję masy ciała. Program opracowali w latach 70. XX wieku naukowcy z Uniwersytetu Cambridge – stąd pochodzi nazwa diety. Obecnie dieta Cambridge znana jest na świecie jako skuteczna, choć kontrowersyjna metoda intensywnego odchudzania, wymagająca ścisłego przestrzegania zasad i najlepiej przeprowadzana pod nadzorem specjalisty. Nad prawidłowym przebiegiem diety Cambridge często czuwa specjalnie przeszkolony konsultant, który udziela wsparcia, dostarcza produkty i monitoruje postępy osoby odchudzającej się.

Główne założenia diety Cambridge

Dieta Cambridge opiera się na drastycznym obniżeniu kaloryczności diety przy jednoczesnym zapewnieniu organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Jej twórcy założyli, że stosując specjalnie skomponowane produkty żywieniowe można skutecznie redukować masę ciała. Główne założenia klasycznego programu Cambridge to:

  • szybka utrata tkanki tłuszczowej bez znacznego ubytku mięśni (dzięki wysokiej zawartości białka w posiłkach Cambridge),
  • wywołanie i utrzymanie łagodnej ketozy, która zmniejsza uczucie głodu i wspomaga spalanie tłuszczu,
  • dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych – w tym odpowiedniej ilości białka, witamin i minerałów – pomimo bardzo niskiej podaży kalorii.

W praktyce oznacza to, że osoba na diecie Cambridge przez pewien czas (zwykle od kilku do kilkunastu tygodni) spożywa wyłącznie lub prawie wyłącznie produkty Cambridge Weight Plan. Kobiety zazwyczaj jedzą trzy porcje produktów Cambridge dziennie, a mężczyźni cztery – daje to około 400–600 kcal na dobę. Niezwykle ważne jest przy tym wypijanie co najmniej 2 litrów wody dziennie, aby zapobiec odwodnieniu i wspomóc usuwanie produktów przemiany materii. Klasyczny program Cambridge podzielony jest na etapy: po fazie ścisłej (tylko gotowe koktajle, zupy itp.) następują fazy stopniowego zwiększania kaloryczności poprzez wprowadzanie normalnych posiłków. Taki stopniowy powrót do konwencjonalnej diety ma na celu utrwalenie efektów odchudzania i zmniejszenie ryzyka efektu jo-jo.

Produkty zalecane w diecie Cambridge

Podstawą diety Cambridge są specjalne, gotowe produkty opracowane przez Cambridge Weight Plan. W klasycznej wersji programu większość jadłospisu opiera się na tych produktach. Do najważniejszych z nich należą:

  • Koktajle w proszku: Saszetki do przyrządzania zimnych lub ciepłych koktajli mlecznych o różnych smakach (np. waniliowym, truskawkowym, czekoladowym). Jeden koktajl stanowi pełnowartościowy posiłek, bogaty w białko i wzbogacony witaminami oraz minerałami.
  • Zupy instant: Proszki do przygotowania gorących, niskokalorycznych zup (np. krem z kurczaka, zupa warzywna, pomidorowa). Taka zupa dostarcza białka i błonnika, a przy tym rozgrzewa i daje uczucie sytości.
  • Owsianki i kaszki: Gotowe mieszanki zbóż (np. owsianka jabłkowo-cynamonowa, waniliowa, owocowa), które zalewa się gorącą wodą. Stanowią alternatywę dla tradycyjnego śniadania, dostarczając błonnika i energii w kontrolowanej ilości kalorii.
  • Batony proteinowe: Wysokobiałkowe batony zastępujące posiłek (o smakach takich jak czekoladowy, orzechowy, karmelowy). Są poręczne, zaspokajają chęć na słodycze i jednocześnie dostarczają niezbędnych składników odżywczych.
  • Smoothie i gotowe napoje: Specjalne proszki lub gotowe koktajle w płynie (np. napój o smaku caffe latte, smoothie jagodowe). Spożywane na zimno, stanowią urozmaicenie jadłospisu i podobnie jak koktajle w proszku zawierają komplet składników odżywczych.
  • Deserowe przekąski: Niektóre wersje diety Cambridge oferują również słodkie przekąski, takie jak ciasteczka owsiane czy ciasteczka czekoladowe o obniżonej kaloryczności. Pozwalają one urozmaicić dietę bez wychodzenia poza limit kaloryczny.
  • Dodatki i suplementy: Program Cambridge obejmuje także suplementy błonnika pokarmowego oraz aromaty do wody (np. w proszku), które ułatwiają wypijanie odpowiedniej ilości płynów. Błonnik pomaga zapobiegać zaparciom, które mogą wystąpić przy ograniczeniu zwykłego jedzenia.

Wszystkie wymienione wyżej produkty Cambridge zostały skomponowane tak, aby dostarczać odpowiednie proporcje składników odżywczych przy minimalnej kaloryczności. Nie znajdziemy w nich dodanego cukru ani nadmiaru tłuszczu – dzięki temu nawet słodkie w smaku koktajle czy batony nie wyprowadzają organizmu ze stanu ketozy. Różnorodność dostępnych smaków (od czekoladowych i deserowych po owocowe czy pikantne) ma na celu ułatwić wytrwanie na diecie pomimo jej monotonii i restrykcyjności.

Produkty do unikania w diecie Cambridge

Stosując dietę Cambridge należy zrezygnować z większości konwencjonalnych produktów spożywczych. W fazie bardzo niskokalorycznej wykluczone jest podjadanie lub spożywanie dodatkowych posiłków poza zaplanowanymi porcjami produktów Cambridge. Szczególnie należy unikać:

  • Produkty zbożowe i skrobiowe: pieczywo (chleb, bułki), płatki zbożowe, ryż, makaron, ziemniaki, kasze itp.
  • Słodycze i cukry: wszelkie wyroby zawierające cukier, takie jak ciastka, cukierki, czekolada, lody, oraz słodzone napoje (np. napoje gazowane, dosładzane soki owocowe, słodzona kawa czy herbata).
  • Tłuste potrawy i fast food: dania typu fast food (hamburgery, frytki, pizza), potrawy smażone na głębokim tłuszczu, chipsy, słone przekąski – są one bardzo kaloryczne i nie mieszczą się w założeniach diety Cambridge.
  • Tradycyjne źródła białka: mięso, wędliny, drób, ryby, jaja oraz nabiał (sery, mleko, jogurty) – nawet chude i niskotłuszczowe odmiany tych produktów nie wchodzą w skład jadłospisu w ścisłej fazie diety Cambridge, ponieważ produkty Cambridge dostarczają wszystkie potrzebne białka.
  • Owoce i wysokoskrobiowe warzywa: większość owoców (ze względu na cukry proste) oraz warzywa bogate w skrobię (np. kukurydza, strączki) należy wykluczyć. Nawet słodsze warzywa korzeniowe (marchew, buraki) ogranicza się w początkowej fazie. Dopuszczalne są co najwyżej małe ilości warzyw liściastych i innych warzyw niskowęglowodanowych – jeśli pozwoli na to plan.
  • Alkohol: napoje alkoholowe są całkowicie zakazane w diecie Cambridge. Alkohol dostarcza pustych kalorii, zaburza metabolizm i w połączeniu z bardzo niską podażą energii może być szczególnie obciążający dla organizmu.

Należy zatem wystrzegać się wszelkich produktów spożywczych spoza planu Cambridge. Nawet drobne „grzeszki” (np. niewielka porcja słodyczy czy kieliszek alkoholu) mogą przerwać stan ketozy i zahamować proces spalania tłuszczu. W efekcie jedna chwila słabości może opóźnić osiągnięcie celu. Dlatego tak ważna jest dyscyplina i konsekwencja podczas całej kuracji Cambridge.

Dla kogo jest dieta Cambridge?

Dieta Cambridge powstała z myślą o określonej grupie osób borykających się z problemem nadmiernej masy ciała. Jest to dieta skuteczna, ale bardzo wymagająca, dlatego nie każdy może ją bezpiecznie stosować. Poniżej przedstawiono, dla kogo ten program jest przeznaczony, a kto powinien go unikać:

Dieta Cambridge jest zalecana dla:

  • dorosłych (w wieku ok. 18–60 lat) z otyłością lub znaczną nadwagą, którzy muszą szybko zredukować masę ciała (np. ze względu na stan zdrowia);
  • osób przygotowujących się do zabiegów medycznych, którym zalecono obniżenie wagi (np. przed operacją bariatryczną lub ortopedyczną);
  • pacjentów, u których tradycyjne diety odchudzające nie przyniosły rezultatów i potrzebny jest bardziej zdecydowany program pod okiem specjalisty;
  • osób preferujących ścisłe, z góry ustalone reguły żywieniowe – dieta Cambridge dostarcza gotowy plan, co może ułatwiać stosowanie (zwłaszcza tym, którzy nie chcą liczyć kalorii ani samodzielnie gotować);
  • ludzi dysponujących odpowiednią motywacją i silną wolą, by przestrzegać rygorystycznych zaleceń przez kilka tygodni.

Nie powinny jej stosować:

  • dzieci i młodzież poniżej 18. roku życia ani osoby starsze (powyżej ok. 60 lat) – ich organizmy mają inne potrzeby i tak niskokaloryczna dieta mogłaby im poważnie zaszkodzić;
  • kobiety w ciąży oraz karmiące piersią – w tych okresach zapotrzebowanie na kalorie i składniki odżywcze jest znacznie wyższe, więc dieta Cambridge jest kategorycznie zabroniona;
  • osoby cierpiące na poważne choroby, takie jak cukrzyca (szczególnie typu 1), niewydolność nerek lub wątroby, choroby serca (np. po zawale) czy niekontrolowane nadciśnienie tętnicze;
  • pacjenci z zaburzeniami odżywiania (anoreksja, bulimia) lub z bardzo niską masą ciała – dla nich tak restrykcyjna dieta stanowi zagrożenie życia;
  • osoby w trakcie rekonwalescencji po poważnych operacjach, udarze mózgu itp., które potrzebują pełnowartościowej diety dla powrotu do zdrowia;
  • osoby przyjmujące niektóre leki (np. przeciwzakrzepowe, przeciwpadaczkowe, inhibitory MAO i inne leki psychotropowe) – bardzo niskokaloryczna dieta może być niewskazana lub wymagać szczególnego nadzoru lekarskiego w takich przypadkach;
  • osoby uzależnione od alkoholu lub substancji psychoaktywnych – w ich sytuacji priorytetem jest terapia, a nie intensywna dieta odchudzająca.

Nawet u osób zdrowych rozpoczęcie diety Cambridge powinno być poprzedzone konsultacją lekarską. Specjalista oceni, czy nie ma przeciwwskazań i może zalecić odpowiednie badania kontrolne podczas kuracji.

Czy dieta Cambridge wpływa na odchudzanie?

Odpowiedź na to pytanie jest jednoznaczna: tak. Dieta Cambridge, dzięki drastycznemu ograniczeniu kalorii, prowadzi do szybkiej utraty wagi. Osoba stosująca klasyczną wersję tej diety zazwyczaj chudnie już w pierwszych dniach – początkowo głównie poprzez utratę wody (efekt opróżnienia zapasów glikogenu). W ciągu pierwszego tygodnia można zaobserwować spadek masy nawet o kilka kilogramów. Następnie tempo odchudzania utrzymuje się na poziomie ok. 1–2 kg tygodniowo (zależnie od wyjściowej masy ciała i indywidualnego metabolizmu). Tak szybkie efekty są nieosiągalne na większości tradycyjnych diet, dlatego dieta Cambridge zyskała miano „diety ostatniej szansy”.

Mechanizm utraty wagi na diecie Cambridge jest prosty – organizm otrzymuje znacznie mniej energii, niż wynoszą jego potrzeby, więc zaczyna wykorzystywać zmagazynowaną tkankę tłuszczową. Niska podaż węglowodanów sprawia, że po 2–3 dniach organizm przechodzi w stan ketozy, czyli zaczyna czerpać energię głównie z tłuszczów. Ketozie towarzyszy spadek apetytu (wiele osób odczuwa mniejszy głód mimo minimalnej ilości jedzenia). Jednak pojawiają się też charakterystyczne skutki uboczne: bóle i zawroty głowy, osłabienie, uczucie zimna, suchość w ustach oraz specyficzny „acetonowy” zapach z ust (efekt uboczny powstawania ciał ketonowych). Dieta Cambridge rzeczywiście zapewnia szybką redukcję masy ciała, ale odbywa się to kosztem pewnych dolegliwości w początkowym okresie adaptacji organizmu.

Ze względu na bardzo niską kaloryczność diety, metabolizm może ulec spowolnieniu, zwłaszcza jeśli ktoś stosuje program przez dłuższy czas bez przerw. Produkty Cambridge są bogate w białko, co ma chronić przed utratą mięśni, ale przy długotrwałym deficycie energetycznym organizm może zacząć pozyskiwać energię również z tkanki mięśniowej. Dlatego dietę Cambridge stosuje się zazwyczaj przez ograniczony okres (np. kilka tygodni), a następnie przechodzi się do fazy stopniowego zwiększania kalorii. Niezbędne jest także unikanie forsownych ćwiczeń fizycznych podczas ścisłej diety – ze względu na małą podaż energii intensywny trening mógłby doprowadzić do przemęczenia lub kontuzji.

Najważniejsze dla utrzymania efektów jest właściwe zakończenie diety. Jeżeli po okresie bardzo niskokalorycznego odżywiania od razu powróci się do dawnych nawyków, istnieje duże ryzyko efektu jo-jo – organizm nadrobi utracone kilogramy, często z nawiązką. Aby utrzymać wypracowaną masę ciała, należy wychodzić z diety Cambridge stopniowo. Oznacza to zwiększanie dziennej kaloryczności krok po kroku (np. dołączanie jednego lekkiego posiłku, potem kolejnego) oraz kontynuację zdrowych nawyków żywieniowych. W programie Cambridge przewidziano fazę stabilizacji wagi właśnie po to, by pomóc uniknąć szybkiego powrotu do dawnej wagi. Ostateczny wpływ diety Cambridge na odchudzanie zależy więc nie tylko od samego okresu stosowania VLCD, ale też od działań podjętych po jego zakończeniu.

Trzeba przy tym pamiętać, że dieta Cambridge to jedynie narzędzie do szybkiej redukcji masy ciała – nie zastąpi ono trwałej zmiany nawyków żywieniowych. Aby uniknąć powrotu do dawnej wagi, po zakończeniu programu konieczna jest dalsza edukacja żywieniowa i wprowadzenie zdrowego, zrównoważonego sposobu odżywiania na co dzień. W przeciwnym razie nawet najbardziej spektakularne efekty odchudzania mogą okazać się krótkotrwałe.

Przykładowy jadłospis w diecie Cambridge – przepisy na 3 dni

Aby zobrazować, jak może wyglądać menu na diecie Cambridge, poniżej znajduje się przykładowy jadłospis oparty na gotowych produktach Cambridge Weight Plan. Każdy dzień dostarcza około 800 kcal (4 produkty Cambridge dziennie):

Dzień 1:

  • Śniadanie: Koktajl truskawkowy (shake w proszku zmiksowany z wodą).
  • II śniadanie: Baton czekoladowo-miętowy (gotowa przekąska dietetyczna).
  • Obiad: Zupa krem z kurczaka (saszetka Cambridge zalana gorącą wodą).
  • Kolacja: Owsianka orzechowa (proszek do owsianki instant przygotowany na gorąco).

Dzień 2:

  • Śniadanie: Owsianka jabłkowo-cynamonowa (aromatyczna porcja na ciepło).
  • II śniadanie: Koktajl o smaku caffe latte (gotowy napój typu smoothie kawowe).
  • Obiad: Zupa pomidorowa krem (niskokaloryczna zupa instant z pomidorów).
  • Kolacja: Koktajl czekoladowy (zimny shake czekoladowy z kostkami lodu).

Dzień 3:

  • Śniadanie: Owsianka waniliowa (słodkie śniadanie o smaku wanilii, z dodatkiem białka).
  • II śniadanie: Baton karmelowy (bogaty w białko zamiennik posiłku o smaku toffi).
  • Obiad: Kurczak curry z ryżem (pikantne danie obiadowe Cambridge w proszku, przygotowane z gorącą wodą).
  • Kolacja: Koktajl bananowy (orzeźwiający shake bananowy).

Wszystkie powyższe posiłki są bardzo proste w przygotowaniu – wystarczy zalać proszek wodą (gorącą dla dań na ciepło, zimną dla koktajli i smoothie) i dokładnie wymieszać. Batony oraz inne gotowe przekąski można spożyć od razu, bez przygotowania. Podczas stosowania diety Cambridge należy pić dużo wody między posiłkami i przestrzegać zaleceń programu, aby osiągnąć najlepsze rezultaty.

owoce

Przejdź na Szczęśliwy
Sposób Żywienia!