Soki, napoje, nektary… Różnorodność tych artykułów na półkach sklepowych często może spowodować mętlik w głowie. Czy sok jest zdrowszy od nektaru? W takim razie co myśleć o napojach? Jeśli chcesz dowiedzieć się co nieco na ten temat, koniecznie przeczytaj artykuł poniżej.
Czym różnią się soki pomiędzy sobą?
Wystarczy spojrzeć na półki sklepowe, aby zauważyć, jak bogata to grupa produktów. Ze względu na surowiec użyty do produkcji wyróżnia się soki: owocowe, warzywne i owocowo – warzywne. Według konsystencji soki dzieli się na: przecierowe, klarowne i mętne. Sok 100% to produkt bez żadnego dodatku, natomiast inne (nie „100%”) mogą zawierać przyprawy, dodatek witamin lub składników mineralnych. W zależności od tego, jak długo można je przechowywać, wyróżnia się: soki pasteryzowane i niepasteryzowane, czyli popularne od dłuższego czasu soki jednodniowe.
Przecierowe, klarowne, mętne…, czyli jakie?
Najczęściej występujące na rynku soki przecierowe (charakteryzują się tym, że są dość gęste, półpłynne) to: marchewkowy, pomidorowy i bananowy. Soki klarowne, takie jak np. jabłkowy, nie zawierają żadnych cząsteczek miąższu, ich konsystencja jest płynna. Soki cytrusowe oraz jabłkowe zawierające miąższ określa się jako naturalnie mętne.
Które soki są „najzdrowsze”?
Aby można było tak powiedzieć, trzeba się zastanowić, który sposób produkcji zachowuje w nich najwięcej wartości odżywczych… Oceniając pod tym katem najlepsze są soki niepasteryzowane, przecierowe lub naturalnie mętne. Zawierają najwięcej witamin i składników mineralnych oraz błonnika. Ilość ta zbliżona jest do owocu lub warzywa, z którego zostały wyprodukowane, a niepoddawanie pasteryzacji gwarantuje świeżość i naturalność.
Wartość odżywcza soków
Przeciętna ilość kalorii w 100 ml soku owocowego to 40 kcal, czyli tyle, ile ma świeży owoc. Warzywa są mniej kaloryczne niż owoce i tak samo jest z sokami warzywnymi – mogą mieć dwa razy mniej kalorii niż soki owocowe. Ilość naturalnego cukru w soku to 10% jego masy. Niezależnie – owocowe czy warzywne – są dobrym źródłem takich witamin jak: witamina C (dzika róża, czarna porzeczka, owoce cytrusowe), witamina E (marchew, żurawina, dzika róża), witamina K (winogrono, banan, brzoskwinia, pomarańcza, pomidor, marchew). Niektóre mogą być źródłem kwasu foliowego, np. te z buraka lub pomarańczy. Poza tym w sokach znajdują się dobre dla zdrowia błonnik i przeciwutleniacze.
Soki a świeże owoce
Sok to forma wygodniejsza i często trwalsza niż sam owoc. Może być spożywany jako jedna z 5 porcji warzyw i owoców dziennie. Czy wiesz, że jedna porcja soku to szklanka o pojemności 200 ml? Należą one do produktów łatwostrawnych: żeby strawić owoc organizm potrzebuje około 4 – 5 godzin, a sok — tylko około 10 – 15 minut! Natomiast przyswaja 17% składników odżywczych z owocu w porównaniu do 68% z soku z tego samego owocu.
Korzyści…
Spożywanie soków może mieć wiele korzyści dla organizmu. Życie w pośpiechu i częsty brak czasu, powoduje, że możemy jeść za mało warzyw i owoców (chociaż, według GUS, statystyczny Polak zjada 9,6 kg warzyw na miesiąc!). Dlatego wykorzystanie soków jako jednej z porcji tych produktów jest dobrym pomysłem. Poza tym w przypadku niektórych schorzeń jest to jedyna z dostępnych dróg dostarczenia ich w diecie.
… i zagrożenia
Warto pamiętać o tym, że sok może stanowić jedną porcję warzyw i owoców w ciągu dnia… ale nie więcej! Wygoda i dostępność w tej formie może pokusić o całkowite zastąpienie tej grupy produktów sokami. Innym zagrożeniem jest to, że często czynności takiej jak picie nie kojarzymy z dostarczaniem kalorii. Warto zapamiętać, że szklanka soku ma 80 kcal, a wypicie 1 litra soku dziennie to dodatkowe 400 kcal w ciągu dnia, czyli tyle, ile może mieć sycący obiad! Natomiast jeśli chodzi o gaszenie pragnienia to najlepszym rozwiązaniem będzie zawsze woda, bogata w wiele składników mineralnych!
Ewelina Gumiela, dietetyk