Czy Wszyscy już wiedzą, jak wygląda nowa Piramida Żywienia? Instytut Żywności i Żywienia na początku 2016 roku zaktualizował poprzednią wersję Piramidy dokonując kilku zmian. Pod koniec 2016 roku poprawił również piramidę dla dzieci i młodzieży.
Dlaczego warto znać Piramidę żywienia?
Piramida jest graficznym skrótem tego, jak powinno wyglądać nasze codzienne żywienie. Znajdziemy w niej wszystkie grupy produktów spożywczych, które powinny znaleźć się w naszym jadłospisie. Grupy produktów ułożone są na kolejnych piętrach. Im wyższe piętro w piramidzie, tym mniej produktów z danej grupy powinniśmy spożywać. U podstaw znajdują się warzywa i owoce. Ich powinniśmy jeść najwięcej, sięgać po nie najczęściej, najlepiej przy każdym posiłku. Na kolejnym piętrze produkty zbożowe – ich również powinniśmy jeść dużo, pamiętając o tym, by jak najczęściej wybierać te pełnoziarniste. Kolejne piętro to mleko i produkty mleczne. Wyżej – produkty białkowe, czyli mięso, ryby, jaja oraz strączki. Na samym szczycie – dobre tłuszcze, czyli oleje roślinne.
Piramida jest też wspaniałym materiałem do rozmowy o zdrowym odżywianiu z dziećmi.
Z Piramidy korzystać mogą wszystkie osoby zdrowe. W przypadku osób chorych konieczne mogą być pewne modyfikacje. Stosując się do prostych zasad zawartych w piramidzie możemy zachować zdrowie i sprawność fizyczną oraz intelektualną do późnych lat życia.
Poniżej Piramida Żywienia dla dorosłych i dołączone do niej Zasady zdrowego żywienia oraz Piramida Żywienia dla dzieci i młodzieży wraz z zasadami:
źródło: Instytut Żywności i Żywienia
źródło: Instytut Żywności i Żywienia
Co nowego?
Poprzednia Piramida funkcjonowała od 2009 roku. Nowa piramida ma przede wszystkim nową nazwę, która brzmi tak: Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. U jej podstaw leży aktywność fizyczna. Podkreślono tym samym, jak ważna jest aktywność fizyczna w utrzymaniu zdrowia. Oprócz zdrowej diety, konieczna jest codzienna dawka ruchu – nie ważne czy będzie to pływanie, jazda na rowerze, czy po prostu spacer lub wchodzenie po schodach zamiast korzystania z windy.
Kolejną zmianą jest umieszczenie na pierwszym piętrze Piramidy warzyw i owoców (wcześniej podstawą naszej diety miały być produkty zbożowe). Warzywa i owoce powinny stanowić przynajmniej połowę tego co jemy w ciągu całego dnia. W Piramidzie znajdują się trzy grupy warzyw i jedna grupa owoców, więc w naszym jadłospisie zdecydowanie powinny przeważać warzywa.
Na szczycie Piramidy znajdują się tłuszcze. W nowej Piramidzie dodano ciekawą zmianę – tłuszczy nie reprezentuje już tylko butla oleju do smażenia, ale także łyżeczka oliwy, którą możemy polać sałatkę oraz orzechy – źródło wartościowego tłuszczu roślinnego.
Obok Piramidy znajdziemy kilka symboli – u podstaw wodę, która powinna stanowić podstawowy napój zaspokajający pragnienie. Wyżej kawa i herbata – ich powinniśmy pić mniej. Jest też przekreślona cukierniczka i solniczka a zamiast nich garść ziół i przypraw, które podkreślają smak i są źródłem substancji prozdrowotnych.
Zalecenia żywieniowe w graficznej pigułce z innych krajów
Po raz pierwszy zalecenia żywieniowe w postaci graficznej pojawiły się w 1943 roku jako „Basic 7”, czyli Podstawowa 7. Sformułowane zostały przez USDA czyli Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych i zawierały 7 grup produktów spożywczych ułożonych w kole.
W 1992 roku ta sama organizacja po raz pierwszy opublikowała zalecenia żywieniowe w formie Piramidy.
Takie ułożenie stało się popularną i prostą metodą przedstawiania wskazówek zdrowego żywienia na całym świecie.
W 2011 roku USDA zdecydowało się zastąpić Piramidę Żywienia MyPlate czyli… Talerzem. Grupy produktów są teraz ułożone na talerzu i w stojącej obok szklance. Takie ułożenie jest bardzo obrazowe i łatwo wyobrazić sobie co i w jakich ilościach powinno znaleźć się w posiłku. Zalecenia żywieniowe w formie talerza rozpowszechniły się i są teraz równie popularne jak piramida.
Maria Nowak
dietetyk dziecięcy