Często sięgasz po smażone produkty: frytki, placki ziemniaczane i nie wyobrażasz sobie niedzielnego obiadu bez tradycyjnego schabowego? Smażenie potraw nadaje im atrakcyjne walory smakowo – zapachowe, np. rumianą skórkę, wpływając pobudzająco na apetyt. Ale czy tak przygotowane smakowite produkty są na pewno zdrowe i powinny gościć w Twoim codziennym menu?
Toksyczne związki
Podczas smażenia, w wyniku działania wysokiej temperatury oraz tlenu zachodzi proces utlenienia tłuszczu. W efekcie czego powstaje szereg związków wykazujących działanie szkodliwe (np. nadtlenki), a nawet toksyczne oraz obniżających wartość żywieniową produktu. Im proces ogrzewania trwa dłużej, a zastosowana temperatura jest wyższa, tym więcej niekorzystnych zmian powstaje. Ponadto dochodzi do strat witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, szczególnie witaminy A, a powstałe związki mogą działać rakotwórczo (akroleina) oraz zwiększać ryzyko zmian miażdżycowych.
Rodzaj tłuszczu
Nie bez znaczenia jest rodzaj tłuszczu używanego do smażenia, a dokładnie zawartość w nim nienasyconych kwasów tłuszczowych. Im jest ich więcej, tym szybciej zachodzą niechciane procesy. Dlatego do obróbki termicznej stosuj tłuszcze o małej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz wysokiej temperaturze dymienia, np. olej rzepakowy rafinowany, masło klarowane, a inne, jak olej lniany możesz wykorzystać wyłącznie na zimno, jako dodatek do sałatek czy surówek.
Uczucie ciężkości
Wybór smażenia jako techniki przyrządzania posiłków zwiększa ich wartość kaloryczną, z powodu wchłaniania przez produkt tłuszczu smażalniczego. Ponadto potrawy przygotowane w ten sposób długo zalegają w żołądku, obciążając go i wywołując uczucie ciężkości. Nie nadają się więc w żywieniu osób z zaburzeniami trawienia, dzieci, kobiet w ciąży, starszych czy osób pragnących zgubić zbędne kilogramy.
Jak sobie radzić?
Smażąc na niewielkiej ilości tłuszczu lub beztłuszczowo ograniczysz powstawanie niekorzystnych zmian. Nie używaj tego samego tłuszczu do wielokrotnego smażenia, unikaj potraw smażonych długotrwale i w głębokim tłuszczu. Do przygotowania dań wybieraj gotowanie na parze, pieczenie w folii lub pergaminie albo duszenie. W ten sposób będę one lekkostrawne, pełnowartościowe, a przede wszystkim zdrowe i bezpieczne dla Ciebie i innych.
Dr Paulina Liszka
Mój Dietetyk Kraków
Dlaczego smażenie jest niezdrowe?