Bakłażan – czarna piękność!

Oberżyna, gruszka miłosna, bakłażan, jajko krzewiaste, psianka podłużna, takie są nazwy i określenia tego „egzotycznego” dla nas warzywa. Pomimo, że charakteryzuje się ono dekoracyjnym wyglądem i doskonałym smakiem, wydaje nam się nieco tajemnicze. Skąd zatem pochodzi „czarna piękność”? Otóż przybyła do nas z Indii i Pakistanu. Najpierw zagościła we włoskich ogrodach, gdzie traktowano ją, głównie jako roślinę ozdobną. Nieco później trafiła na królewskie stoły. Dziś delektują się nią mieszkańcy Grecji i Turcji, jedząc bakłażany w różnych propozycjach kulinarnych.




Powoli i my zaczynamy przekonywać się również do „czarnej piękności”, która wydaje jadalne owoce, dorastające do 25 cm długości i do 1 kg wagi. Zgodnie z przekonaniem mieszkańców Bliskiego Wschodu, jedzenie bakłażanów to gwarant długowieczności. Przekonajmy się zatem, czy rzeczywiście tak jest?




Zalety zdrowotne oberżyny

Świeży owoc zawiera ok. 90% wody, niewielkie ilości białka i tłuszczu oraz zaledwie 2% cukrów.

Posiada cenne dla zdrowia pierwiastki takie jak magnez, wapń, żelazo, fosfor czy potas.

Zawiera dużo witaminy A i C oraz witamin z grupy B. (Witamina B1 działa korzystnie na układ nerwowy. Witamina B2 wzmacnia skórę i włosy, a kwas foliowy korzystnie wpływa na krwinki czerwone).

100 g bakłażana to ok. 22 kcal.

Posiada spore ilości rozpuszczalnego błonnika, dzięki któremu organizm oczyszczany jest ze „złego” cholesterolu.

Ma właściwości odtruwające.

Zapobiega chorobom układu krążenia.

Poprawia przemianę materii.

Korzystnie wpływa na układ kostny.

Tego nie wiedziałeś o bakłażanie

Posiada właściwości odtruwające, dlatego też polecany jest np. po kuracji antybiotykowej.

Odpowiada za obniżenie poziomu cholesterolu, przez co zapobiega miażdżycy tętnic i chorobom układu sercowo – naczyniowego.

Zawiera antyoksydanty (związki chemiczne, wykazujące zdolność neutralizowania wolnych rodników), które chronią przed ryzykiem zachorowania na nowotwory, choroby układu krążenia oraz podnoszą ogólną odporność organizmu na zakażenia i infekcje.

Niestety, pomimo małej zawartości kalorii, oberżyna jest ciężkostrawna. Nie jest wskazana dla kobiet w ciąży, dzieci oraz osób cierpiących na reumatyzm czy podagrę. Jej spożycie powinny ograniczyć także osoby z chorobami trzustki, wątroby i nerek.

Ze względu na zawartość solaniny (toksycznego związku, który w nadmiarze może wywołać poważne zatrucia pokarmowe), nie powinno się spożywać niedojrzałych i surowych bakłażanów. Solanina przestaje jednak być szkodliwa po obróbce termicznej (po usmażeniu, pieczeniu lub ugotowaniu bakłażanów).

Posiada ciekawą właściwość wspomagającą trawienie tłustych mięs.

Ze względu na gorzkawe substancje smakowe, bakłażan posiada właściwości rozluźniające oraz rozkurczowe.

Jak wybierać i przechowywać bakłażany?


Przy zakupie bakłażanów zwracajmy szczególną uwagę na skórkę. Powinna być błyszcząca i napięta oraz niepomarszczona. Należy unikać tych bakłażanów, które mają plamy, uszkodzenia i przebarwienia. Wybierajmy tylko dojrzałe okazy, w miarę miękkie, których miąższ pod naciskiem palca lekko się ugina. Dojrzałe owoce przechowujmy najwyżej przez 3 dni w lodówce, najlepiej owinięte w folię, przeznaczoną do produktów spożywczych.




Kulinarne szaleństwo z „czarną pięknością”


Bakłażana można smażyć, grillować i zapiekać z dodatkiem czosnku lub cebuli. Z uwagi na specyficzne właściwości aromatyczne warto łączyć „czarną piękność” z innymi warzywami (np. papryką, cukinią lub pomidorem). Z ugotowanych warzyw można też przygotować pasty do smarowania pieczywa. Przed przyrządzeniem bakłażany tylko myjemy, nie obieramy, gdyż tracą wówczas wartości odżywcze. Istotną rzeczą jest, aby pozbyć się charakterystycznej goryczy oberżyny. W tym celu należy posypać solą grube plastry i pozostawić je na sicie na ok. 20 minut. Potem można starannie je spłukać i osuszyć papierowym ręcznikiem. Dodatkowo plastry warto skropić sokiem z cytryny, żeby nie ściemniały. Bakłażana należy posolić przed smażeniem, dlatego że bardzo chłonie tłuszcz. Można także, wcześniej nasmarować plastry oliwą i smażyć je ok. 5-7 min na suchej patelni.




A zatem smacznego!


Bakłażan jest bardzo rzadko uprawiany w Polsce, ale z pewnością zasługuje na większe spopularyzowanie na naszych stołach. Jest wprawdzie dostępny przez cały rok, ale najlepiej smakuje właśnie teraz w okresie naturalnych zbiorów, czyli od czerwca do września. Oto ciekawe propozycje kulinarne, które można samodzielnie i szybko przygotować.




Mgr inż. Monika Turniak, dietetyk