Czy owoce dzikiej róży są zdrowe?
Owoce dzikiej róży (tzw. owoce pozorne gatunków z rodzaju Rosa, np. Rosa canina) to czerwone, elipsoidalne „jabłuszka” otaczające orzeszki z nasionami. 100 g świeżych owoców to zwykle 40–60 kcal, głównie z węglowodanów, z błonnikiem (ok. 5–7 g). Słyną z bardzo wysokiej witaminy C (świeże miąższe nawet kilkaset mg/100 g), a także z karotenoidów (likopen, β-karoten), polifenoli (flawonole, kwasy fenolowe), wit. E i niewielkich ilości potasu, magnezu i wapnia. Smak jest intensywnie kwaskowy, lekko żywiczny; dobrze znosi suszenie i przerób na herbatki, musy, syropy niskosłodzone i konfitury.
Co może być na plus? Zestaw witamina C + polifenole + karotenoidy wspiera antyoksydację i naturalną barierę przed stresem oksydacyjnym. Błonnik sprzyja sytości i pracy jelit. Napary z suszu są łagodne w smaku, a musy z przetartych owoców (bez pestek i włosków) mogą wzbogacać owsianki, jogurty i sosy do mięs. Umiarkowany ładunek glikemiczny ułatwia wkomponowanie w jadłospis redukcyjny lub okołotreningowy.
Na co uważać? Surowe owoce zawierają włoski drażniące skórę i gardło — dokładnie przecieraj i usuwaj nasiona. Wysoka kwasowość może nasilać dolegliwości u osób z refluksem lub nadwrażliwością śluzówki. W przetworach łatwo „ukrywa się” cukier dodany — czytaj etykiety. Bardzo duże dawki witaminy C mogą zwiększać wydalanie szczawianów; w kamicy szczawianowej trzymaj rozsądne porcje. Możliwe reakcje krzyżowe u alergików na różowate.
Jak wybierać i podawać? Szukaj owoców jędrnych, pełnoczerwonych, bez pleśni. Po przemarznięciu stają się słodsze. Świetne do musów (z dodatkiem jabłka), jako baza galaretki do serów, do sosów do dziczyzny i drobiu, do koktajli z jogurtem, a susz do herbat z dodatkiem imbiru, skórki pomarańczy i kardamonu. Pasują do miodu, wanilii, cynamonu, tymianku i pieprzu syczuańskiego.
Porcja i praktyka Na co dzień celuj w 1 małą garść świeżych owoców (ok. 60–100 g) 1–2 razy w tygodniu w sezonie lub w napar z 1–2 łyżek suszu. Musy przygotowuj po dokładnym przetarciu; do przetworów ograniczaj cukier, słodź daktylami lub ksylitolem. Dodawaj źródło białka (twaróg, jogurt, ciecierzyca), by łagodzić odpowiedź glikemiczną. Przechowuj w chłodzie, susz w temp. do 60°C, a przecier przelewaj do wyparzonych słoików i pasteryzuj dla bezpieczeństwa.