Wiele osób nie wyobraża sobie poranka bez tego czarnego napoju. Niewątpliwie kawa zagościła u nas na dobre: spożywamy ją, aby pobudzić nasz mózg do pracy, dodać energii i poprawić koncentrację. Kawa stała się też uzupełnieniem towarzyskich spotkań i zaobfitowała w wiele dodatków smakowych – bitą śmietanę, syropy smakowe i aromatyczne przyprawy. W ostatnich latach pojawił się kolejny trendy kawowy – kuloodporna kawa z tłuszczem – dodająca potężnej dawki energii na cały dzień. W jej skład wchodzą tylko 3 składniki: kawa, masło i olej MTC/olej kokosowy. Przyjrzyjmy się zatem tym składnikom.
Wokół kawy wiele się dzieje w obecnych czasach. Naukowcy przeprowadzają wiele badań, udowadniając jej pozytywny lub negatywny wpływ na nasze zdrowie. Wiemy dziś, że dzięki właściwościom antyoksydacyjnym regularne picie niewielkich ilości kawy skutecznie przeciwdziała zachorowaniu na miażdzycę lub niealkoholowe stłuszczenie wątroby [1]. W wielu badaniach udowodniono też wpływ przeciwutleniaczy zawartych w kawie na mniejszą zachorowalność na nowotwory [2]. Dzieje się to za sprawą kofeiny oraz związków polifenolowych – kwasu chlorogenowego, chinowego i kawowego. Więcej na temat właściwości samej kawy dowiesz się w tym artykule.
Masło, jeszcze parę lat temu piętnowane i wyparte przez margarynę, obecnie powróciło do łask. Okazuje się, że pomimo, że zawiera głównie kwasy tłuszczowe nasycone, są to lekkostrawne, średnio- i krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Nie wymagają one emulgacji i soli żółciowych do trawienia, dzięki czemu nie obciążają wątroby. Ponadto masło jest dobrym źródłem witaminy D (która występuje w żywności w bardzo niewielkich ilościach) oraz witaminy A.
Kolejny składnik kuloodpornej kawy to olej MTC lub olej kokosowy. Unikalność oleju MTC polega na tym, że również wchłania się bezpośrednio do krwi i stymuluje produkcję ciał ketonowych, które są zastępczym paliwem dla mózgu. Mimo, że biochemicznie olej kokosowy również składa się w 50% z kwasów tłuszczowych średniołańcuchowych, to najbardziej wartościowe kwasy, tzw. C8 i C10 stanowią tylko 12-14%, a najwiekszą ilość (ok. 50%) stanowi kwas C12, który nie jest już tak lekkostrawny jak pozostałe. Z kolei w oleju MTC który jest otrzymywany z oleju kokosowego kwasy C8 i C10 stanowią ok. 80-90%. Dlatego twórca kawy kuloodpornej w swoim przepisie używa czystego oleju MTC. A więc czy stosowanie oleju kokosowego jest niedozwolone? Oczywiście, że jest dozwolone, należy jednak pamiętać, że olej kokosowy nie trawi się tak szybko jak MTC i nie będzie stanowił dobrego paliwa dla mózgu.
Kuloodporna kawa
Twórcą kuloodpornej kawy jest amerykański biznesmen, David Asprey, który podczas swojej podróży po tybecie spróbował naparu z czarnej herbaty połączonej z masłem z mleka jaków. Przeniósł on to połączenie nasz współczesny stół mieszając dobrej jakości napar z kawy z ekologicznym masłem i olejem MTC [3]. Autor sugeruje aby taką kawę spożywać zamiast śniadania. Asprey jest obecnie propagatorem całej filozofii Bulletproof oraz zmodyfikowanej diety paleo.
Przepis na kuloodporną kawę
W kielichu blendera umieść filiżankę naparu naturalnej kawy (dobrze wyselekcjonowanej, najlepiej Arabica), 1-2 łyżeczki ekologicznego masła oraz 1-2 łyżeczki oleju MTC. Następnie miksuj kawę przez 20-30 sekund na najwyższych obrotach, do uzyskania delikatnej pianki.
Co prawda oryginalny przepis składa się wyłącznie z tych 3 składników, ale nic nie stoi na przeszkodzie by taką kawę wzbogacić o ulubione dodatki: cynamon, kardamon, gałka muszkatołowa, wanilia, kakao. Tym bardziej, że mają one przeciwutleniające (ochronne) właściwości.
A jak przygotowuje ją sam twórca?
Dlaczego ten trend stał się aż tak popularny? Po pierwsze – na pewno kuloodporna kawa prezentuje się ciekawie i wielu ludzi próbuje jej z czystej ciekawości. Po drugie, połączenie kofeiny i tłuszczów, które są łatwo dostępne dla mózgu rzeczywiście może poprawiać koncentrację bardziej niż zwykła kawa (choć badań naukowych jeszcze na ten temat nie znajdziemy). Po trzecie – mówi się, że kawa z tłuszczem spożyta zamiast śniadania hamuje uczucie głodu, a tłuszcze zawarte w maśle i oleju MTC powodują spalanie tkanki tłuszczowej.
Jak taka kawa prezentuje się w piramidzie żywieniowej? Przede wszystkim jeśli chcesz dbać o swoje zdrowie i swój metabolizm zapomnij o kawie spożywanej na pusty żołądek i to zamiast śniadania. Kawa może być do niego dodatkiem, choć z uwagi na to, że kofeina zapobiega wchłanianiu wapnia i magnezu warto ją pić jakiś czas po posiłku. Taka kawa działa szkodliwie na śluzówkę żołądka i może przyczynić się do zapalenia jego błony śluzowej lub pogłębiać już występujące problemy z trawieniem.
Ponadto żadna instytucja medyczna jak dotąd nie udowodniła, aby kawa z tłuszczem miała właściwości odchudzające, przyspieszające spalanie tłuszczu i polepszające funkcjonowanie mózgu (w porównaniu z normalną kawą). Logicznie rzecz ujmując picie kawy z tłuszczem zamiast posiłku, przy unikaniu nadmiaru kalorii może spowodować utratę kilogramów, ale ten sam efekt może wywołać równie dobrze dieta jabłkowa, kapuściana i inna. Ale czy o to chodzi w zdrowym odżywianiu? A zatem, spróbuj kuloodpornej kawy, ale nie spożywaj jej zamiast śniadania. Jeśli zależy ci na pozbyciu się kilku kilogramów pracuj nad swoimi nawykami żywieniowymi, nie szukaj drogi na skróty.
Natalia Bobowik
dietetyk
Znajdź swój:
Szczęśliwy Sposób Odżywiania
Bibliografia:
- Dominiak M and Kasprzak JD. 2006. Spożycie kawy a choroby układu sercowo – naczyniowego. Ochrona czy ryzyko? Polski Przegląd Kardiologiczny 6:433-436
- Wilson KM, Kasperzyk JL, Rider JR, Kenfield S, van Dam RM, Stampfer MJ, Giovannucci E and Mucci LA. 2011. Coffee consumption and prostate cancer risk and progression in the professionals follow – up study. Journal of the National Cancer Institute 103:1-9
https://blog.bulletproof.com